KARSTİK YERŞEKİLLERİ (ÇÖZÜNEBiLEN KAYAÇLARIN OLUŞTURDUĞU YERŞEKİLLERİ)
Kalker (kireç taşı), jips (alçı taşı), kaya tuzu gibi suda kolayca eriyebilen kayaçların bulunduğu arazilere karstik arazi denir.
Karstik arazilerde suların etkisiyle oluşan yer şekillerine karstik yerşekilleri denir.
Karstik adı Adriya Denizi’nin kuzeydoğusundaki Karst platosundan gelmektedir.
KARSTİK AŞINIM ŞEKİLLERİ
Polye: Uvalaların birleşmesiyle veya uvalaların çözünerek genişlemesiyle oluşan geniş karstik ovalardır.
- Polyeler tarım yapılabilen karstik arazilerdir.
Düden: Karstik alanlarda su yutan adı verilen kuyulardır.
- Bu suların kaynak olarak çıktığı yere su çıkan denir.
Obruk: Dolinlerin derine doğru genişlemesiyle ya da karstik mağara tavanlarının çökmesiyle oluşur.
- Obrukların ağız çapları oldukça geniştir.
- Derinliği ise yüzlerce metreyi bulur.
Mağara: Karstik alanlarda yer altına sızan suların eritmesiyle oluşan doğal boşluklardır.
- Mağaralar önemli turizm alanlarıdır.
Kör vadi: Akarsuyun bir su yutanla yer altına geçtiği yerlerde vadilerin sona ermesiyle oluşan yer şekilleridir.
Dolin: Lapyaların birleşmesiyle oluşan karstik aşınım çukurluğudur.
Lapya: Karstik aşınma sonucunda oluşmuş en küçük karstik aşınım çukurluğudur.
Uvala: Eğimin az olduğu yerlerde dolinlerin birleşmesiyle oluşan büyük karstik çukurluklardır.
KARSTİK BİRİKİM ŞEKİLLERİ
Sütun: Sarkıt ve dikitlerin zamanla birleşmesi sonucu oluşurlar.
Sarkıt: Suyun içindeki kalsiyum karbonatın mağara tavanında birikmesiyle oluşur.
Traverten: Karstik bölgelerdeki yeraltı sularının içinde eriyik halde karbondioksit ve kireç bulunur. Bu sular yeryüzüne çıkınca karbondioksit sudan ayrılır ve kireç basamaklar halinde çökelir bu şekilde oluşan beyaz, pamuk görünümlü bu şekillere traverten denir. (Denizli Pamukkale Travertenleri)
Dikit: Suyun içindeki kalsiyum karbonatın mağara tabanlarında birikmesiyle oluşur.
