Sevgili öğrenciler, bu ders notu, "Allah'ın (c.c.) Elçileri: Peygamberler" ünitesiyle ilgili önemli bilgileri tekrar etmenize ve sınava hazırlanmanıza yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu notta, peygamberlerin kim olduğu, görevleri, özellikleri, vahiy kavramı, kutsal kitaplar, ilk ve son peygamberler ile İslam'ın inanç esasları gibi temel konuları bulacaksınız. Haydi, bilgilerinizi tazeleyelim!
Peygamber Kimdir?
Peygamberler, Yüce Allah tarafından insanlar arasından seçilen, O'nun emir ve yasaklarını, mesajlarını insanlara açıklayıp öğreten özel elçilerdir. Onlar, Allah ile insanlar arasında bir köprü vazifesi görürler.
- Peygamber, Resul, Nebi: Bu kavramlar genellikle birbirinin yerine kullanılsa da, Resul yeni bir kitap veya şeriat (hukuk sistemi) ile gönderilen peygamberlere, Nebi ise kendisinden önceki peygamberin şeriatını devam ettiren peygamberlere denir. Ancak genel anlamda hepsi Allah'ın elçisidir. Kur'an-ı Kerim'de "peygamber" kavramının karşılığı olarak "Resul" kelimesi de sıkça kullanılmıştır.
- Seçilme: Peygamberler, kendi istekleriyle değil, Allah tarafından özel olarak seçilir ve görevlendirilirler.
⚠️ Dikkat: Melekler de Allah'ın elçileridir ancak onlar nurdan yaratılmış, farklı görevleri olan varlıklardır. Peygamberler ise insanlardan seçilir ve insanlara örnek olurlar.
Vahiy ve Kutsal Kitaplar
- Vahiy: Yüce Allah'ın emirlerini, yasaklarını, mesajlarını, genellikle Cebrail (a.s.) aracılığıyla peygamberlerine bildirmesine vahiy denir. Bu mesajlar, insanlığa doğru yolu göstermek içindir.
- Kutsal Kitaplar: Allah'ın bazı peygamberlere gönderdiği, içinde ilahi mesajları barındıran büyük kitaplardır. Dört büyük kutsal kitap vardır: Tevrat (Hz. Musa), Zebur (Hz. Davud), İncil (Hz. İsa) ve Kur'an-ı Kerim (Hz. Muhammed).
- Suhuf: Allah'ın bazı peygamberlere gönderdiği, sayfa sayısı az olan küçük kitapçıklara veya sahifelere suhuf denir. Örneğin, Hz. Âdem, Hz. Şit, Hz. İdris ve Hz. İbrahim'e suhuflar gönderilmiştir.
Peygamberlerin Özellikleri (Sıfatları)
Peygamberler, Allah tarafından özel olarak seçildikleri için bazı üstün özelliklere sahiptirler. Bu özellikler, onların görevlerini eksiksiz yerine getirmelerini sağlar.
- Sıdk (Doğruluk): Peygamberler her zaman doğru sözlüdürler, asla yalan söylemezler.
- Emanet (Güvenilirlik): Peygamberler güvenilir kişilerdir, emanete asla ihanet etmezler. Allah'ın mesajlarını eksiksiz ve doğru bir şekilde insanlara ulaştırırlar.
- Fetanet (Akıl ve Zeka): Peygamberler çok akıllı ve zeki insanlardır. İnsanlara dini açıklarken ve onları ikna ederken bu özelliklerini kullanırlar.
- İsmet (Günahsızlık): Peygamberler, Allah'ın koruması altında oldukları için büyük günah işlemezler. Küçük hatalar yapsalar bile hemen düzeltilirler.
- Tebliğ (Bildirme): Peygamberler, Allah'tan aldıkları mesajları insanlara eksiksiz ve açık bir şekilde bildirirler.
⚠️ Dikkat: Peygamberler de diğer insanlar gibi yerler, içerler, evlenirler ve hastalanırlar. Onlar ölümsüz varlıklar değildir. Onları diğer insanlardan ayıran en önemli özellik, Allah'tan vahiy almaları ve O'nun elçileri olmalarıdır.
Peygamberlerin İnsanlardan Seçilmesinin Nedenleri
Allah, peygamberleri meleklerden değil, insanlar arasından seçmiştir. Bunun önemli nedenleri vardır:
- İnsanlarla kolay iletişim kurmalarını sağlamak.
- İnsanların onları örnek almalarını, hayatlarını ve davranışlarını kendilerine rehber edinmelerini sağlamak.
- İnsanları din ve inanç konusunda ikna etmek, akıllarına takılan soruları cevaplamak.
- İnsan aklının tek başına bulamayacağı, Allah'ın varlığı, birliği, ahiret gibi konularda yol göstermek.
💡 İpucu: Peygamberler, insanlara acizliklerini göstermek için değil, onlara doğru yolu göstermek ve rehberlik etmek için gönderilmişlerdir.
İlk ve Son Peygamberler
- İlk Peygamber: İnsanlığın ilk atası olan Hz. Âdem (a.s.) aynı zamanda ilk peygamberdir.
- Son Peygamber: Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) son peygamberdir. O'ndan sonra başka peygamber gelmeyecektir. Bu duruma "Hatemu'n-Nebiyyin" (Peygamberlerin Sonuncusu/Mührü) denir.
⚠️ Dikkat: Hz. Nuh (a.s.) büyük peygamberlerden biri olsa da, ilk peygamber Hz. Âdem'dir.
Kur'an'da Adı Geçen Peygamberler
Kur'an-ı Kerim'de adı geçen birçok peygamber vardır. Bunlardan bazıları şunlardır: Hz. Âdem, Hz. Nuh, Hz. İbrahim, Hz. Musa, Hz. İsa, Hz. Muhammed, Hz. İshak, Hz. İsmail, Hz. Yakup, Hz. Yusuf, Hz. Eyyüp, Hz. Yunus, Hz. Zekeriya, Hz. Yahya, Hz. İdris, Hz. Hud, Hz. Salih, Hz. Lut, Hz. Şuayb, Hz. Davud, Hz. Süleyman, Hz. Elyesa, Hz. Zülkifl.
💡 İpucu: Kur'an'da adı geçen peygamberler dışında da peygamberler gönderilmiştir. Ancak Kur'an'da her peygamberin adı geçmez. Örneğin, Hz. Yuşa'nın peygamberliği konusunda farklı görüşler olmakla birlikte, Kur'an'da açıkça peygamber olarak adı geçmez. Hz. Osman ise Dört Halife'den biridir, peygamber değildir.
İslam'ın İnanç Esasları (İmanın Şartları)
İslam dininin temel inanç esasları altı tanedir. Bunlara İmanın Şartları denir:
- Allah'a inanmak
- Meleklere inanmak
- Kitaplara inanmak
- Peygamberlere inanmak
- Ahiret gününe (öldükten sonra dirilmeye) inanmak
- Kadere (hayır ve şerrin Allah'tan olduğuna) inanmak
⚠️ Dikkat: Namaz kılmak, oruç tutmak, zekat vermek gibi ibadetler İslam'ın şartlarıdır, yani yapılması gereken görevlerdir. Bunlar inanç esaslarından (imanın şartlarından) farklıdır.