Soru Çözümü
- Ampul parlaklığı, devredeki toplam dirence bağlıdır. Direnç arttıkça ampul parlaklığı azalır.
- Telin direnci, uzunluğu ile doğru orantılı, kalınlığı (kesit alanı) ile ters orantılıdır. Yani, uzun telin direnci fazla, kalın telin direnci azdır.
- Tellerin dirençlerini karşılaştıralım (uzunluk/kesit alanı oranı olarak):
- X teli: $3L / 2S = 1.5$ birim direnç
- Y teli: $4L / 2S = 2$ birim direnç
- Z teli: $3L / 3S = 1$ birim direnç
- I. ifadeyi değerlendirelim: "Bilge, 1. işlemde kullanılan telin dik kesit alanı arttıkça ampul parlaklığı artar sonucuna ulaşır."
- 1. işlemde X ve Z telleri karşılaştırılır. X teli ($3L$ uzunluk, $2S$ kalınlık) ve Z teli ($3L$ uzunluk, $3S$ kalınlık).
- Uzunlukları aynı ($3L$), ancak Z teli X telinden daha kalındır ($3S > 2S$).
- Z teli daha kalın olduğu için direnci daha azdır ($R_Z < R_X$). Bu yüzden Z teli ile ampul daha parlak yanar.
- Bu durumda, kesit alanı arttıkça parlaklığın arttığı sonucuna ulaşılır. I. ifade doğrudur.
- II. ifadeyi değerlendirelim: "Bilge, 2. işlemde kullanılan telin uzunluğu arttıkça ampul parlaklığı azalır sonucuna ulaşır."
- 2. işlemde X ve Y telleri karşılaştırılır. X teli ($3L$ uzunluk, $2S$ kalınlık) ve Y teli ($4L$ uzunluk, $2S$ kalınlık).
- Kalınlıkları aynı ($2S$), ancak Y teli X telinden daha uzundur ($4L > 3L$).
- Y teli daha uzun olduğu için direnci daha fazladır ($R_Y > R_X$). Bu yüzden Y teli ile ampul daha az parlak yanar.
- Bu durumda, uzunluk arttıkça parlaklığın azaldığı sonucuna ulaşılır. II. ifade doğrudur.
- III. ifadeyi değerlendirelim: "Ampul parlaklığının en fazla olduğu durum Z iletkeni kullanıldığında elde edilir."
- Direnç sıralamasına göre Z teli en az dirence sahiptir ($R_Z = 1$ birim). Bu nedenle Z teli ampulü en parlak yakar.
- Ancak Bilge'nin yaptığı deneyler, telin uzunluğu ve kesit alanının ampul parlaklığına etkisini araştırmaya yöneliktir. Bu deneylerden doğrudan "en parlak ampul Z ile yanar" sonucuna ulaşılmaz, bu bir çıkarımdır ve deneylerin doğrudan amacı değildir. III. ifade yanlıştır.
- Doğru Seçenek B'dır.