Sorunun Çözümü
- Güneş tutulması veya Ay tutulması modellerinde, Güneş'i temsil eden cisim bir ışık kaynağı olmalı, Dünya'yı temsil eden cisim Ay'ı temsil eden cisimden daha büyük olmalıdır.
- Verilen tabloda Güneş için mum veya el feneri (ışık kaynakları), Dünya için portakal veya karpuz (küreler), Ay için nar veya yeşil elma (küreler) kullanılabilir.
- Cisimlerin büyüklük sıralaması (görselden ve genel bilgilerden): Karpuz > Portakal > Nar > Yeşil elma.
- Bir modelin geçerli olması için Dünya'yı temsil eden cismin, Ay'ı temsil eden cisimden daha büyük olması gerekir. Ayrıca, modelin gerçekçi bir ölçeklendirme sunması beklenir. Özellikle en büyük Dünya cismi (karpuz) seçildiğinde, Ay cisminin de en küçük mevcut seçenek (yeşil elma) olması, Dünya-Ay boyut farkını daha iyi yansıtır.
- Şimdi seçenekleri inceleyelim:
- A) Begüm: Güneş (Mum), Dünya (Portakal), Ay (Nar). Portakal (Dünya) > Nar (Ay) olduğu için bu model geçerlidir.
- B) Simla: Güneş (Mum), Dünya (Karpuz), Ay (Yeşil elma). Karpuz (Dünya) > Yeşil elma (Ay) olduğu ve karpuz en büyük Dünya cismi iken yeşil elma en küçük Ay cismi olduğu için ölçeklendirme açısından uygun ve geçerlidir.
- C) Deren: Güneş (Mum), Dünya (Karpuz), Ay (Nar). Karpuz (Dünya) > Nar (Ay) olmasına rağmen, en büyük Dünya cismi (Karpuz) seçildiğinde, Ay için en küçük cisim (Yeşil elma) yerine daha büyük olan Nar'ın seçilmesi, Dünya-Ay boyut farkını yeterince iyi temsil etmez. Bu model ölçeklendirme açısından uygun değildir.
- D) Nehir: Güneş (El feneri), Dünya (Portakal), Ay (Yeşil elma). Portakal (Dünya) > Yeşil elma (Ay) olduğu için bu model geçerlidir.
- Bu durumda, Deren'in modeli (C seçeneği) Dünya ve Ay'ın boyut oranlarını en az uygun şekilde temsil ettiği için tutulma olayını modelleyemez.
- Doğru Seçenek C'dır.