Merhaba Sevgili 7. Sınıf Öğrencileri,

Bu ders notu, "7. Sınıf Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum (Dünyayı Biz Kurtaracağız) Test 1" sınavına hazırlanırken veya konuları tekrar ederken size rehberlik etmek üzere hazırlandı. Dünyamızı ve geleceğimizi ilgilendiren önemli küresel sorunları, bu sorunların nedenlerini, sonuçlarını ve çözüm yollarını kapsayan bu notlar, sınavda başarılı olmanız için gerekli temel bilgileri sunmaktadır.

🎓 7. Sınıf Küresel Sorunlara Çözüm Üretiyorum (Dünyayı Biz Kurtaracağız) Test 1 - Ders Notu ve İpuçları

Bu test, başlıca aşağıdaki ana konuları kapsamaktadır:

• 🌍 Küresel Sorunların Tanımları ve Türleri (Kuraklık, Küresel Isınma, Sel, Açlık, Göç, Doğal Afetler, Savaşlar, Çevre Kirliliği)
• 🔥 Küresel Sorunların Nedenleri ve Sonuçları
• 💡 Küresel Sorunlara Yönelik Çözüm Yolları ve Önlemler (Bireysel ve Kurumsal)
• 🤝 Uluslararası Kuruluşlar ve Türkiye'nin Küresel Barışa Katkıları
• 🏛️ Ortak Miras ve Korunması
• 💖 Sosyal ve Kültürel Değerler (Hoşgörü, Saygı, Kalıp Yargılar)

🌍 Küresel Sorunlar ve Tanımları

Dünyamızda tüm insanlığı etkileyen, sınır tanımayan ve çözüm için uluslararası iş birliği gerektiren sorunlara küresel sorunlar denir. İşte bazı önemli küresel sorunlar:

• Kuraklık: Bir bölgede nem miktarının geçici dengesizliğinden kaynaklanan su kıtlığıdır. Yavaş gelişir ve uzun bir dönemi kapsar. Bitki ve hayvan yaşamını olumsuz etkiler, açlığa neden olabilir.
• Küresel Isınma ve İklim Değişikliği: Atmosferde biriken sera gazları nedeniyle dünya genelinde sıcaklıkların artması ve iklim dengelerinin bozulmasıdır. Bitki ve hayvan türlerinin yok olmasına, aşırı sıcaklıklara, kuraklaşmaya ve diğer meteorolojik afetlerin artmasına neden olur.
• Sel: Bir bölgede toprağı belirli bir süre için tamamen veya kısmen su altında bırakan ani, büyük ve düzensiz su akıntılarıdır. Akarsu, deniz ve göl gibi su kütlelerinin taşmasıyla oluşur.
• Açlık: Yeterli gıdaya erişememe durumudur. İklim değişiklikleri (kuraklık), savaşlar, doğal afetler ve az gelişmiş ülkelerdeki nüfus artışı başlıca nedenleridir.
• Göç: Dinî, iktisadi, siyasi, sosyal ve diğer sebeplerden dolayı insan topluluklarının hayatlarının tamamını veya bir bölümünü geçirmek üzere bir yerden başka bir yere yerleşmek suretiyle yaptıkları zorunlu coğrafi yer değiştirme hareketidir. Ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel sorunlara yol açabilir.
• Deprem: Yer kabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşim dalgaları halinde yeryüzünü sarsma olayıdır. Can ve mal kaybına neden olabilir.
• Savaşlar: Ülkeler veya gruplar arasındaki silahlı çatışmalardır. İnsan ölümlerine, sakat kalmalarına, ekonomilerin zayıflamasına ve açlığın artmasına yol açar.
• Çevre Kirliliği: Doğal çevrenin insan faaliyetleri sonucu zarar görmesidir. Nükleer santral kazaları, atıklar, fosil yakıt kullanımı gibi faktörler çevre kirliliğine neden olur.

🔥 Küresel Sorunların Nedenleri ve Sonuçları

• İklim Değişikliği:
  • Nedenleri: Fosil yakıt kullanımı (kömür, petrol, doğalgaz), sanayileşme, ormanların tahribi, sera gazlarının artışı.
  • Sonuçları: Tarımsal üretimin azalması, ürün fiyatlarının artması, gıdaya erişimin zorlaşması, deniz seviyesinin yükselmesi, kar örtüsünde azalma, bitki ve hayvan türlerinde azalma, aşırı hava olayları (sel, kuraklık, fırtına).
• Açlık:
  • Nedenleri: İklim değişikliklerinden kaynaklanan kuraklık, bölgesel anlaşmazlıklardan doğan savaşlar, az gelişmiş ülkelerdeki gıda yetersizliğine rağmen nüfus artışı, gıda israfı.
  • Sonuçları: Yetersiz beslenme, hastalıklar, ölümler, toplumsal huzursuzluk.
• Sel:
  • Nedenleri: Aşırı yağış, eğimli arazi, bitki örtüsünün tahribi (ağaç kesimi), dere yataklarına yapılaşma.
  • Sonuçları: Can ve mal kaybı, tarım alanlarının zarar görmesi, altyapı hasarı.
• Göç:
  • Nedenleri: Savaşlar, doğal afetler, ekonomik sıkıntılar, siyasi baskılar, dini ayrımcılık.
  • Sonuçları: Gidilen ülkelerde ekonomik, siyasi, sosyal ve kültürel sorunlar, uyum güçlükleri, kültürel çatışmalar.
• Savaşlar:
  • Nedenleri: Bölgesel anlaşmazlıklar, kaynak paylaşımı, siyasi ve ideolojik farklılıklar.
  • Sonuçları: Can ve mal kaybı, göç, ekonomik yıkım, açlık, toplumsal travmalar.

💡 Küresel Sorunlara Yönelik Çözüm Yolları ve Önlemler

Küresel sorunlarla mücadele etmek için hem bireysel hem de kurumsal düzeyde sorumluluklar almalıyız.

Bireysel Olarak Yapabileceklerimiz:

• Fosil yakıt kullanımını azaltmak (toplu taşıma, bisiklet kullanmak).
• Geri dönüşümlü ürünleri kullanmak ve evsel atıkları ayrı ayrı biriktirerek geri dönüşüme katkı sağlamak.
• Su ve elektrik gibi kaynakları kullanırken israftan kaçınmak, enerji tasarrufu yapmak.
• Evlerde ısı kaybına karşı yalıtım yapmak, doğru ışıklandırmaları tercih etmek.
• Klima yerine vantilatör gibi daha az enerji tüketen cihazları kullanmak.
• Çevre bilincini artırmak ve çevreyi koruma konusunda duyarlı olmak.
• Gıda israfını önlemek.

Kurumsal ve Uluslararası Düzeyde Yapılması Gerekenler:

• Hükümetlerin ve uluslararası kurumların enerji kaynaklarını geliştirmeye yönelik politikalar belirlemesi (yenilenebilir enerji).
• Uluslararası iş birliği ve anlaşmalarla sera gazı emisyonlarını azaltmak.
• Doğal afetlere karşı erken uyarı sistemleri kurmak ve dayanıklı yapılar inşa etmek.
• Arama ve kurtarma ekipleri oluşturmak, halkı afetler konusunda bilinçlendirmek.
• Bitki örtüsünü korumak ve ağaçlandırma çalışmaları yapmak (erozyon ve sel riskini azaltır).
• Uluslararası kuruluşlar aracılığıyla açlık ve göç gibi sorunlara insani yardım sağlamak ve kalıcı çözümler üretmek.
• Sivil toplum kuruluşlarının (STK) küresel sorunların boyutlarını insanlara duyurması ve çözüm odaklı çalışmalar yapması.
• Dünya devletlerinin çevre sorunlarına yönelik çözümleri belirleyip bu konuda faaliyetler yürütmesi.

⚠️ Dikkat: Deprem gibi jeolojik afetlere karşı ağaçlandırma doğrudan bir önlem değildir. Ağaçlandırma daha çok erozyon, sel ve iklim değişikliği gibi sorunlara karşı etkilidir.

🤝 Uluslararası Kuruluşlar ve Türkiye'nin Küresel Barışa Katkıları

• Birleşmiş Milletler (BM): Dünya barışını ve güvenliğini sağlamak, uluslararası iş birliğini geliştirmek amacıyla kurulmuş en büyük uluslararası kuruluştur.
• FAO (Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü): Dünya genelinde açlıkla mücadele etmek, gıda güvenliğini sağlamak ve tarımsal üretimi geliştirmekle görevlidir.
• NATO (Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü): Üye ülkelerin ortak savunmasını sağlamak amacıyla kurulmuş askeri bir ittifaktır. Türkiye, Atatürk'ün "Yurtta Barış, Dünyada Barış" ilkesi doğrultusunda uluslararası barış ve güvenliğe katkıda bulunmak amacıyla NATO gibi örgütlere üye olmuştur (Kore Savaşı'na asker göndermesi bunun bir örneğidir).
• Bölgesel İş Birliği Örgütleri: Asya İş Birliği Diyaloğu (ACD), ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar Birliği) gibi kuruluşlar, kıtasal planda belirli amaçları gerçekleştirmek ve farklı bölgesel örgütler arasında koordinasyon sağlamak için kurulmuştur.

🏛️ Ortak Miras ve Korunması

Ortak miras, tüm insanlığın ortak değeri olan bilim, sanat, edebiyat ve düşünce ürünleridir. Bu mirasın yaşatılması için:

• Müze ve kütüphaneler kurulması.
• Devletlerin yasal düzenlemeler yapması.
• Uluslararası kuruluşların oluşturulması ve iş birliği yapması gereklidir.

💖 Sosyal ve Kültürel Değerler

• Kalıp Yargılardan Kurtulma: Farklılıkları tanımak, saygılı olmak ve hoşgörülü olmak, kalıp yargılardan kurtulmanın temel yollarıdır. Sadece kendini düşünmek veya başkalarını ötekileştirmek kalıp yargıları pekiştirir.
• Atatürk'ün Barışçıl Dış Politikası: Atatürk, uluslararası sorunların barışçıl yollarla çözülmesini savunmuş ve Türkiye'nin dış politikasını bu ilke üzerine kurmuştur.

💡 İpucu: Sorularda verilen metinleri dikkatlice okuyun ve metinden çıkarılabilecek bilgileri doğru bir şekilde yorumlayın. Özellikle "hangisi söylenemez", "hangisi yer almaz" gibi olumsuz köklü sorulara dikkat edin.

Başarılar dilerim!