Sorunun Çözümü
Verilen metni inceleyerek seçenekleri değerlendirelim:
- A) Koçi Bey hazırladığı rapor ile Osmanlı Devleti'nde yeniliklerin yapılmasında etkili olmuştur.
Metinde "IV. Murad rapor doğrultusunda devletin kötü gidişatına engel olabilmek için bazı ıslahatlar yapmaya başladı." ifadesi yer almaktadır. Bu, Koçi Bey'in raporunun yeniliklerin başlamasında etkili olduğunu gösterir. Bu seçeneğe ulaşılabilir. - B) Avrupa'da yaşanan gelişmeler Osmanlı Devleti'nin Duraklama Dönemi'ne girmesine yol açmıştır.
Metnin başında "Coğrafi keşifler sonrası ticaret yollarının yön değiştirmesi ile Osmanlı Devleti'nin gelirleri azaldı... Yaşanan bu gelişmeler üzerine Duraklama Dönemi başladı." denilmektedir. Coğrafi keşifler Avrupa'da yaşanan önemli gelişmelerdendir ve Osmanlı'nın Duraklama Dönemi'ne girmesine neden olmuştur. Bu seçeneğe ulaşılabilir. - C) Koçi Bey, devletin sıkıntılarına çözüm bulmak için askeri alanda ıslahatlar yapmıştır.
Metinde Koçi Bey'in sorunların nedenlerini anlattığı ve "çözüm önerilerini de raporunda belirttiği" ifade edilmektedir. Ancak Koçi Bey'in bizzat ıslahatları yaptığına dair bir bilgi yoktur; ıslahatları "IV. Murad rapor doğrultusunda... yapmaya başladı." denilmektedir. Ayrıca, yapılan ıslahatların sadece askeri alanda olduğuna dair de bir bilgi bulunmamaktadır. Bu seçeneğe ulaşılamaz. - D) IV. Murad devlet yönetiminde farklı görüşlere önem vermiştir.
Metinde IV. Murad'ın "devletin ileri gelen bazı ilim adamlarının raporlar hazırlamasını istediği" ve "içlerinden en çok Koçi Bey'in raporunu dikkate aldığı" belirtilmiştir. Bu durum, IV. Murad'ın farklı görüşleri değerlendirdiğini ve önem verdiğini gösterir. Bu seçeneğe ulaşılabilir. - Doğru Seçenek C'dır.