🎓 7. Sınıf Birey ve Toplum (İletişim ve İnsan İlişkileri) Ünite Değerlendirme Test 12 - Ders Notu ve İpuçları

Bu ders notu, "Birey ve Toplum" ünitesinin "İletişim ve İnsan İlişkileri" bölümünü kapsayan konuları pekiştirmeniz için hazırlandı. Etkili iletişim kurmanın yollarından, kitlesel iletişim araçlarının toplumdaki rolüne, basın özgürlüğünden özel hayatın gizliliğine kadar birçok önemli başlığı bu notlarda bulacaksınız. Sınav öncesi son tekrarınız için harika bir kaynak! 🚀

İletişimin Gücü ve Etkili İletişim Becerileri ✨

• İletişim Nedir? Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılmasıdır. İletişim, sadece konuşmaktan ibaret değildir; beden dili, mimikler, yazılar ve hatta sessizlik bile bir iletişim biçimidir.
• Etkili İletişim İçin Anahtarlar:
  • Dinleme Becerisi: Karşımızdaki kişiyi dikkatli ve samimi bir şekilde dinlemek, onu anladığımızı gösterir ve empati kurmamızı sağlar. Bu, karşı tarafın da bizi dinlemesine zemin hazırlar. 👂
  • Empati Kurmak: Kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmaktır. "Ben olsam ne hissederdim?" diye düşünmek empatiyi güçlendirir.
  • Ön Yargısız Olmak: İnsanlara karşı peşin hükümlü olmamak, onları olduğu gibi kabul etmek ve farklı düşüncelere saygı duymak etkili iletişimin temelidir. Herkesin farklı bir bakış açısı olabileceğini unutmayın.
  • Saygı Duymak: Karşımızdaki kişinin fikirlerine, inançlarına ve kişiliğine saygı göstermek, sağlıklı bir iletişim ortamı yaratır.
• Sözlü İletişimde Dikkat Edilmesi Gerekenler: Sadece ne söylediğimiz değil, nasıl söylediğimiz de çok önemlidir.
  • Ses Tonu: Sakin, anlaşılır ve nazik bir ses tonu kullanmak.
  • Ses Hızı: Ne çok hızlı ne de çok yavaş konuşmak; karşı tarafın bizi rahatça takip edebileceği bir hızda olmak.
  • Ses Şiddeti (Yüksekliği): Ortama uygun bir ses yüksekliği kullanmak. Fısıltı ya da bağırmak yerine, duyulabilecek ama rahatsız etmeyecek bir ses seviyesi tercih etmek.
• İletişimi Olumsuz Etkileyen Davranışlar:
  • Söz kesmek ve sürekli kendisinin konuşması.
  • Karşıdaki kişiyi dinlememek veya dinler gibi yapmak.
  • Karşımızdaki kişiyi yargılamak, eleştirmek veya suçlamak.
  • Kendini diğer insanlardan üstün görmek.
  • Farklı duygu ve düşüncelere saygı duymamak.
  • Görüşme sırasında başka şeylerle meşgul olmak (telefonla oynamak, etrafa bakmak gibi). 📵

Kitlesel İletişim Araçları (Medya) ve Toplumdaki Rolü 📺📰🌐

• Kitlesel İletişim Araçları Nelerdir? Gazete, dergi, televizyon, radyo, internet, sosyal medya gibi geniş kitlelere ulaşan iletişim araçlarıdır. Günümüzde internet ve sosyal medya, en hızlı ve yaygın kitlesel iletişim araçlarıdır.
• Medyanın Başlıca Görevleri ve İşlevleri:
  • Bilgilendirme: Ülkedeki ve dünyadaki gelişmeleri en hızlı ve doğru biçimde topluma aktarmak. (Örn: Deprem haberleri, seçim sonuçları)
  • Eğitme: Bireylerin bilgi ve beceri kazanmasına, temel hak ve sorumluluklarını öğrenmesine katkı sağlamak. (Örn: Sağlık programları, belgeseller)
  • Kamuoyu Oluşturma: Toplumu ilgilendiren konularda farklı görüşlerin serbestçe tartışılmasını sağlayarak ortak bir fikir veya düşünce oluşmasına zemin hazırlamak. (Örn: Çevre sorunları üzerine tartışma programları)
  • Sosyalleşmeye Teşvik Etme: İnsanları bir araya getiren, ortak değerler etrafında toplayan içerikler sunmak. (Örn: Milli bayram kutlamaları, spor müsabakaları)
  • Eğlendirme: İnsanların boş zamanlarını değerlendirmesi ve keyifli vakit geçirmesi için içerikler sunmak. (Örn: Diziler, filmler, müzik programları)
  • Toplumsal Duyarlılık Oluşturma: Önemli toplumsal olaylar veya ihtiyaçlar karşısında insanları harekete geçirme. (Örn: Yardım kampanyaları, kan bağışı çağrıları)
• Medyanın Toplumsal Hayata Etkileri:
  • Sosyal Değişim ve Etkileşim: Medya, insanların birbirleriyle iletişim kurma biçimlerini, sosyal alışkanlıklarını ve hatta aile içi ilişkileri etkileyebilir. (Örn: Eskiden ailelerin akşam yemeklerinde sohbet etmesi yerine, günümüzde televizyon karşısında vakit geçirmesi)
  • Toplumsal Kültür: Medya, kültürel değerlerin yayılmasında, korunmasında veya değişmesinde önemli bir rol oynar.
  • Teknoloji Bağımlılığı: Aşırı ve bilinçsiz medya kullanımı, özellikle gençler arasında teknoloji bağımlılığına yol açabilir. Bu durum, fiziksel ve zihinsel sağlığı olumsuz etkileyebilir. (Örn: Telefon, tablet ve bilgisayar kullanım süresini planlamak, spor ve sanat faaliyetlerine yönelmek bağımlılıktan korunmaya yardımcı olur.)

Medya Okuryazarlığı ve Akıllı İşaretler 🧠

• Medya Okuryazarlığı: Medya içeriklerini eleştirel bir gözle değerlendirebilme, doğru bilgiye ulaşabilme ve medyanın etkilerini anlayabilme becerisidir.
• Akıllı İşaretler: Televizyon yayınlarının içeriği hakkında izleyicilere bilgi veren sembollerdir. Bu işaretler, programların yaş grubuna uygunluğunu ve içerdiği olumsuz unsurları (şiddet, cinsellik, korku vb.) gösterir.
  • Örn: 7+ (7 yaş ve üzeri), Genel İzleyici, Şiddet/Korku, Olumsuz Örnek Oluşturabilecek Davranışlar.
• Ebeveyn Sorumluluğu: Kitlesel iletişim araçlarının olumsuz etkilerine karşı anne babaların çocuklarına doğruyu ve yanlışı anlatma, onları bilinçlendirme sorumluluğu vardır. 👨‍👩‍👧‍👦

Basın Özgürlüğü ve Özel Hayatın Gizliliği ⚖️

• Basın Özgürlüğü: Haberlerin, düşüncelerin ve bilgilerin sansürlenmeden, engellenmeden halka ulaştırılması özgürlüğüdür. Basın özgürlüğü, düşünce özgürlüğünün bir uzantısıdır ve demokratik yönetimlerin vazgeçilmez bir unsurudur.
  • Basın özgürlüğünün temel amacı, toplumda tek bir fikrin egemen olmasını sağlamak değil, farklı düşüncelerin serbestçe ifade edilmesini sağlamaktır.
• Özel Hayatın Gizliliği Hakkı: Herkesin özel ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahiptir. Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğine dokunulamaz. Bu hak, Anayasa ile güvence altına alınmıştır.
  • İhlal Örnekleri:
    • Bir bireyin anılarının izinsiz yayımlanması.
    • Bir çalışanın posta gönderilerinin izinsiz okunması.
    • Bir kişinin fotoğraflarının veya görüntülerinin izinsiz çekilip yayımlanması.
    • Bir aracın, sahibinin izni olmadan başkası tarafından karıştırılması.
  • İhlal Sayılmayan Durum: Bir siyasetçinin seçimler ile ilgili sözlerinin gazetede yayımlanması, siyasi bir figürün kamuya açık açıklamaları olduğu için özel hayatın gizliliği ihlali sayılmaz.
• Medya Etiği ve Hukuku: Medya kuruluşları, haber yaparken ve yayınlarken özel hayatın gizliliği, kişilik hakları gibi temel haklara saygı duymak zorundadır. Yalan haber yapmak veya izinsiz görüntü yayımlamak yasal sonuçları olan davranışlardır.

⚠️ Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• Medyanın Tarafsızlığı: Medya, iktidara destek olmak gibi bir göreve sahip değildir. Temel görevi, toplumu doğru ve tarafsız bilgilendirmektir.
• Hak ve Sorumluluklar: İletişim kurarken hem kendi haklarımızı bilmeli hem de başkalarının haklarına saygı göstermeliyiz. Özel hayatın gizliliği hakkı, Anayasal bir haktır ve ihlali suç teşkil eder.
• Bilinçli Tüketici Olmak: Medya içeriklerini sorgulayın, farklı kaynaklardan teyit edin ve her duyduğunuza inanmayın. Özellikle internette yayılan bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek çok önemlidir.

💡 İpuçları:

• Konuları günlük hayatınızdaki örneklerle bağdaştırarak daha iyi anlayabilirsiniz. Örneğin, bir arkadaşınızla yaşadığınız iletişim sorununu düşünerek etkili iletişim becerilerini hatırlayabilirsiniz.
• Kitlesel iletişim araçlarının hem olumlu hem de olumsuz yönlerini düşünerek eleştirel bakış açınızı geliştirebilirsiniz. Televizyon izlerken "Akıllı İşaretler"e dikkat etmek bir başlangıç olabilir.
• Haklarınızı bilmek ve savunmak önemlidir. Özel hayatınızın gizliliğini ihlal eden bir durumla karşılaştığınızda yasal yollara başvurma hakkınız olduğunu unutmayın.

Umarım bu ders notu, "İletişim ve İnsan İlişkileri" ünitesindeki bilgilerinizi pekiştirmenize yardımcı olur ve sınavlarınızda başarıya ulaşmanızı sağlar! Başarılar dilerim! 🌟