🎓 7. Sınıf Birey ve Toplum (İletişim ve İnsan İlişkileri) Ünite Değerlendirme Test 6 - Ders Notu ve İpuçları

Özet:

Bu ders notu, 7. sınıf "Birey ve Toplum" ünitesinin "İletişim ve İnsan İlişkileri" bölümünü kapsayan temel konuları özetlemektedir. İletişimin tanımı ve türlerinden, etkili iletişim becerilerine, medya okuryazarlığına, basın özgürlüğüne ve medya etiğine kadar geniş bir yelpazede önemli bilgiler ve sınavda işine yarayacak ipuçları bulacaksın.

Konu Anlatımı:

İletişim Nedir ve Türleri Nelerdir? 💬

• İletişim, duygu, düşünce veya bilgilerin söz, yazı, hareket ve görüntü aracılığıyla başkalarına aktarılması ve paylaşılmasıdır. İnsan yaşamının her yerinde ve her anında karşımıza çıkar.
• Sözlü İletişim: Konuşarak kurduğumuz iletişimdir. Toplantı konuşmaları, arkadaşlarla sohbet etmek, bir sunum yapmak buna örnektir. 🗣️
• Yazılı İletişim: Yazı aracılığıyla kurulan iletişimdir. Mektuplar, e-postalar, faks mesajları, gazete veya kitap okumak bu türdendir. ✍️
• Sözsüz İletişim (Beden Dili): Jestler (el, kol hareketleri), mimikler (yüz ifadeleri), göz teması, duruş gibi sözcük kullanmadan yapılan iletişimdir. Duygularımızı ve düşüncelerimizi yansıtır. 😊😠
• Kitle İletişimi: Radyo, televizyon, gazete, internet gibi araçlarla çok sayıda insana aynı anda bilgi aktarılması ve paylaşılmasıdır.

💡 İpucu: İletişim sadece konuşmaktan ibaret değildir. Okuduğumuz bir kitap, izlediğimiz bir televizyon programı veya bir arkadaşımızın yüz ifadesi de birer iletişim biçimidir. İnsanlar farklı şekillerde iletişim kurabilirler.

Etkili İletişim Kurmanın Yolları ve İlkeleri ✅

• Doğru Zaman ve Yer: Ne zaman, nerede ve neyi söyleyeceğimize dikkat etmek, iletişimin kalitesini artırır ve yanlış anlaşılmaları önler.
• Açık ve Net Olmak: Duygu ve düşüncelerimizi açıkça, anlaşılır bir şekilde ifade etmek önemlidir. Karşıdaki kişinin bizi doğru anlamasını sağlar.
• Empati Kurmak: Kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyarak onun duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmaktır. "Ben olsam ne hissederdim?" diye düşünmek empatiye örnektir. 🤗
• Aktif Dinlemek: Karşımızdaki kişiyi sözünü kesmeden, dikkatle ve anlamaya çalışarak dinlemektir. Göz teması kurmak ve onaylayıcı mimikler kullanmak aktif dinlemenin işaretidir. 👂
• Beden Dilini Doğru Kullanmak: Jest ve mimiklerimizi sözlerimizle uyumlu ve destekleyici şekilde kullanmak iletişimi güçlendirir.
• "Ben Dili" Kullanmak: Duygu ve düşüncelerimizi "ben" merkezli ifade etmektir. Karşıdaki kişiyi yargılamak yerine, kendi hislerimizi anlatırız.

⚠️ Dikkat: Kendi görüşlerimizi tek doğru kabul etmek, karşımızdaki kişiye saygı duymamak ve onu dinlememek etkili iletişimi engeller. İletişime açık olmalıyız.

"Ben Dili" ve "Sen Dili" Farkı 🗣️➡️👂

• Ben Dili:
  • Davranışa yöneliktir.
  • Kendimizle ilgili ifadeler barındırır.
  • Benlik algısına olumlu etki yapar.
  • Söyleyene yardım isteği doğurur.
  • İnsanlara karşı güven duygusunun oluşmasını sağlar.
  Örnek: "Yüksek sesle müzik dinlediğinde ders çalışmakta zorlanıyorum." (Kendi hissini ifade ediyor.)
• Sen Dili:
  • Kişiliğe yöneliktir.
  • Karşımızdaki kişiye yönelik ifadeler barındırır.
  • Benlik algısını zedeler veya tamamen yok eder.
  • Öfke, nefret gibi duygular oluşturur.
  • Çekingenlik ya da saldırganlık duygularına yol açar.
  Örnek: "Sen çok düşüncesizsin, hep yüksek sesle müzik dinliyorsun!" (Kişiyi yargılıyor.)

💡 İpucu: "Ben Dili" olumlu iletişimi başlatırken, "Sen Dili" olumsuz sonuçlar ortaya çıkarır ve dinleyen kişiyi savunmaya geçirir.

İletişimi Engelleyen Davranışlar 🚫

• Kendi görüşünde ısrarcı olmak ve başkalarının fikirlerine kapalı olmak.
• Önyargılı olmak ve karşımızdaki kişiyi dinlemeden yargılamak.
• "Sen Dili" kullanmak ve kişiliğe yönelik eleştirilerde bulunmak.
• Alay etmek, küçümsemek veya lakap takmak.
• Konuşurken başka işlerle uğraşmak (telefonla oynamak, etrafa bakmak gibi).
• Göz teması kurmaktan kaçınmak veya sürekli başka yöne bakmak.

Medya Okuryazarlığı ve Medya Etiği 📰💻

• Medya Okuryazarlığı: Kitle iletişim araçlarından gelen bilgileri doğru ve eleştirel bir şekilde değerlendirme, anlama ve kullanma becerisidir. Hangi bilginin doğru, hangisinin yanlış olduğunu ayırt edebilmektir.
• Basın Özgürlüğü: Demokratik toplumlarda basının sansür veya kısıtlama olmadan özgürce çalışma olanağı bulmasıdır. Bu, düşünceyi açıklama ve haber alma özgürlüğünün temelidir. 🗽
• Kitle İletişim Özgürlüğü: Bireylerin bilgiye ulaşma, bilgiyi yayma ve farklı görüşleri öğrenme hakkıdır.
• Medya Etiği (Ahlaki Kurallar): Medyanın haber yaparken uyması gereken ahlaki ilkelerdir. Bunlar arasında;
  • Özel yaşamın gizliliğine saygı duymak. 🤫 (Ünlülerin veya sıradan insanların özel anlarını izinsiz çekip yayınlamak etik dışıdır.)
  • Doğru ve tarafsız bilgi vermek.
  • Haberleri çarpıtmamak.
  • Toplumsal sorumluluk bilinciyle hareket etmek.
• Sosyal Medya Kullanımı: Sosyal medyayı kişisel çıkarlar için kullanırken veya başkalarının özel hayatını paylaşırken etik ilkelere uymak çok önemlidir. Başkalarını rencide etmek, küçük düşürmek veya özel hayatlarını ifşa etmek sosyal sorumluluk ve etik dışı davranışlardır.

⚠️ Dikkat: Kitle iletişim özgürlüğünün olmadığı veya kısıtlandığı ülkelerde halk, bilgileri taraflı olarak öğrenir ve haber alma özgürlüğü kısıtlanır. Bu durum, demokrasinin sağlıklı işlemesini engeller. Özel hayatın gizliliği, haberleşme hürriyeti ve doğru bilgi alma hakkı gibi temel hak ve özgürlükler korunmalıdır.

Milli Mücadele Döneminde Basının Rolü 🇹🇷

• Mustafa Kemal Atatürk, Milli Mücadele döneminde kitle iletişim araçlarını (gazeteler, genelgeler, kongreler) çok etkili bir şekilde kullanmıştır.
• Amaçları:
  • Türk halkını işgallere karşı bilinçlendirmek.
  • Milli Mücadele'nin haklılığını duyurmak.
  • İşgal Devletleri'ne karşı halkın desteğini sağlamak.
  • Bağımsızlık fikrini yaygınlaştırmak ve milli birlik ve beraberliği güçlendirmek.
  • Yurtta meydana gelen olayları halka en doğru ve en güvenilir biçimde aktarmak.
• Anadolu Ajansı'nın kuruluşu, bu dönemdeki doğru ve güvenilir haberleşme ihtiyacının bir sonucudur.

Türkiye'de Kitle İletişimle İlgili Kurumlar 📺📻

• TRT (Türkiye Radyo Televizyon Kurumu): Türkiye'nin kamu yayıncılığı yapan kuruluşudur. Halkın tarafsız ve doğru bilgi almasını sağlamayı amaçlar.
• RTÜK (Radyo ve Televizyon Üst Kurulu): Radyo ve televizyon yayınlarını denetleyen ve düzenleyen bağımsız bir kuruluştur. Yayınların yasalara ve etik kurallara uygunluğunu kontrol eder.

🎓 Sen, 7. sınıf öğrencisi! Bu notlar, "İletişim ve İnsan İlişkileri" ünitesindeki temel kavramları anlamana ve sınavda başarılı olmana yardımcı olacaktır. Unutma, etkili iletişim kurmak sadece sınav için değil, günlük hayatın için de çok değerli bir beceridir! Başarılar dilerim! ✨