Merhaba sevgili 8. sınıf öğrencileri!

Bu ders notu, LGS'ye hazırlanırken Atatürk İlkeleri konusundaki bilginizi pekiştirmek ve sıkça karşılaşılan soru tiplerine karşı hazırlıklı olmanızı sağlamak amacıyla hazırlandı. Karşınıza çıkan test, Atatürk İlkeleri'nin temel tanımlarını, amaçlarını, birbirleriyle ilişkilerini ve bu ilkeler doğrultusunda yapılan önemli inkılapları kapsamaktadır. Özellikle Laiklik, Milliyetçilik, Halkçılık ve Devletçilik ilkeleri üzerinde durulmuştur.

🎓 8. Sınıf Lgs Atatürk İlkeleri Test 4 - Ders Notu ve İpuçları

Bu ders notu, Atatürk İlkeleri'nin temel özelliklerini, amaçlarını ve bu ilkelerle doğrudan ilişkili inkılapları özetleyerek konuyu bütünsel bir bakış açısıyla kavramanıza yardımcı olacaktır. Hadi başlayalım!

1. Laiklik İlkesi

• Tanımı: Laiklik, devlet yönetiminde, hukukta ve eğitimde din kurallarının değil, akıl ve bilimin esas alınmasıdır. Asla dinsizlik anlamına gelmez; aksine, gerçek dindarlığın gelişmesi için ortam sağlar.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Din ve vicdan özgürlüğünü güvence altına alır. Herkes istediği dine inanma ve inançlarının gereklerini yerine getirme özgürlüğüne sahiptir.
  • Devlet, vatandaşlarını din, mezhep, ırk, cinsiyet, siyasi görüş farkı gözetmeksizin eşit tutar.
  • Dinin siyasi amaçlarla kullanılmasını ve sömürülmesini engeller.
  • Toplumsal barışı ve milli birliği sağlar. Din ve mezhep çatışmalarının önüne geçer.
  • Akılcılığı ve bilimselliği esas alır.
• Laiklik Doğrultusunda Yapılan Önemli İnkılaplar:
  • Halifeliğin kaldırılması (3 Mart 1924)
  • Medreselerin kapatılması (3 Mart 1924)
  • Şer'iye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması (3 Mart 1924)
  • Türk Medeni Kanunu'nun kabulü (1926)
  • Tekke ve zaviyelerin kapatılması (1925)
  • Kılık ve kıyafet inkılabı (1925)
• ⚠️ Dikkat: Laiklik, din düşmanlığı değildir. Bireylerin inanç özgürlüğünü korurken, devletin dini kurallara göre yönetilmesini engeller. Dinin siyasete alet edilmesine karşı çıkar.

2. Milliyetçilik İlkesi

• Tanımı: Milliyetçilik, kişinin milletini sevmesi, yüceltmeye çalışması, o milletin bir ferdi olmaktan gurur duymasıdır. Milli menfaatleri her şeyin üzerinde tutar.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Milli birlik ve beraberliği sağlar, ulusu birleştirici bir ilkedir.
  • Irk üstünlüğünü reddeder, insan ve insanlığa değer verir. "Üstün millet", "aşağı millet" gibi ayrımcı yaklaşımlara karşıdır.
  • Barışı önemser ve bütün milletlerin özgürlüğüne ve bağımsızlığına saygı duyar.
  • Milli kültürün korunması ve geliştirilmesini hedefler.
  • Milli bağımsızlığı ve egemenliği savunur.
• Milliyetçilik Doğrultusunda Yapılan Önemli İnkılaplar:
  • Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'nun kurulması
  • Harf İnkılabı (Yeni Türk harflerinin kabulü)
  • Kapitülasyonların kaldırılması
  • Kabotaj Kanunu'nun kabulü
  • Milli Mücadele'nin kazanılması ve yeni Türk devletinin kurulması
• 💡 İpucu: Milliyetçilik, Kurtuluş Savaşı'nda düşman işgaline karşı ulusun tek yumruk olmasını sağlayan temel duygudur. TBMM'ye karşı çıkan ayaklanmalar, milli birliğe ve dolayısıyla milliyetçiliğe ters düşen olaylardır.

3. Halkçılık İlkesi

• Tanımı: Halkçılık, dil, din, mezhep, ırk, cinsiyet, siyasi görüş farkı gözetmeksizin yasalar önünde herkesin eşit olmasını öngörür. Milli egemenliği, demokrasiyi ve sosyal adaleti esas alır.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Eşitlik ve adalet ilkesini benimser. Hiçbir zümreye, sınıfa veya kişiye ayrıcalık tanınmaz.
  • Milli gelirin adaletli dağıtılmasını hedefler.
  • Herkesin devlet hizmetlerinden eşit şekilde yararlanma hakkına sahip olmasını sağlar.
  • Demokratik hakların korunmasını ve geliştirilmesini amaçlar.
  • Sosyal devlet anlayışını benimser.
• Halkçılık Doğrultusunda Yapılan Önemli İnkılaplar:
  • Aşar vergisinin kaldırılması (Çiftçinin üzerindeki yükü hafifletme)
  • Soyadı Kanunu'nun kabulü (Toplumda eşitliği sağlama, unvan ve lakapları kaldırma)
  • Türk Medeni Kanunu'nun kabulü (Kadın-erkek eşitliğini sağlama)
  • Kadınlara siyasi hakların verilmesi
  • Eğitimde birliğin sağlanması (Tevhid-i Tedrisat Kanunu)
• ⚠️ Dikkat: Halkçılık, demokrasi ve milli egemenlik ile doğrudan ilişkilidir. Ayrımcılığa kesinlikle karşıdır.

4. Devletçilik İlkesi

• Tanımı: Devletçilik, özel sektörün yetersiz kaldığı durumlarda veya büyük yatırımların gerektirdiği alanlarda devletin ekonomik hayata doğrudan müdahale etmesi ve yatırım yapmasıdır. Özel sektörün tamamen reddi anlamına gelmez, aksine onu destekler.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Milli ekonomiyi kurmayı ve geliştirmeyi hedefler.
  • İktisadi bağımsızlığı sağlamayı amaçlar.
  • Ülkenin kalkınmasını hızlandırmak için büyük sanayi tesisleri ve altyapı yatırımları yapar.
  • Özel sektörün yapamadığı veya yapmakta zorlandığı alanlarda öncülük eder.
  • Yabancı sermayenin kontrolsüzlüğüne karşı milli kaynakların etkin kullanımını savunur.
• Devletçilik Doğrultusunda Yapılan Önemli Uygulamalar:
  • Birinci ve İkinci Sanayi Planları'nın hazırlanması
  • Sümerbank, Etibank gibi devlet bankalarının kurulması
  • Demir-çelik, dokuma, şeker fabrikaları gibi büyük sanayi kuruluşlarının devlet eliyle kurulması
  • Yabancıların elindeki işletmelerin millileştirilmesi
• 💡 İpucu: Devletçilik ilkesinin ortaya çıkışının en önemli nedeni, Cumhuriyet'in ilk yıllarında özel teşebbüsün sanayi tesisi kurmak için yeterli sermayesinin olmamasıdır. Atatürk'ün ekonomik bağımsızlığı vurgulayan sözleri bu ilkeyle doğrudan ilişkilidir.

5. Cumhuriyetçilik İlkesi

• Tanımı: Cumhuriyetçilik, devlet yönetiminde egemenliğin millete ait olduğu, milletin kendi yöneticilerini seçtiği bir yönetim biçimidir.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Milli egemenliği ve seçme-seçilme hakkını esas alır.
  • Demokratik yönetim anlayışının temelidir.
  • Halkın yönetime katılımını sağlar.
• Cumhuriyetçilik Doğrultusunda Yapılan Önemli İnkılaplar:
  • Saltanatın kaldırılması
  • Cumhuriyetin ilanı
  • TBMM'nin açılması
  • Siyasi partilerin kurulması

6. İnkılapçılık İlkesi

• Tanımı: İnkılapçılık, çağdaşlaşma ve ilerleme yolunda eski ve çağ dışı kurumların yerine yeni ve modern kurumların getirilmesi, sürekli değişim ve gelişimi benimsemesidir.
• Temel Özellikleri ve Amaçları:
  • Durağanlığa karşı çıkar, sürekli yenilenmeyi ve gelişmeyi hedefler.
  • Akıl ve bilimi rehber edinir.
  • Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmayı amaçlar.
• İnkılapçılık Doğrultusunda Yapılan Önemli İnkılaplar:
  • Tüm Atatürk inkılapları, İnkılapçılık ilkesinin birer yansımasıdır.
• ⚠️ Dikkat: İnkılapçılık, devletin ekonomik hayata müdahalesi değildir; bu Devletçilik ilkesidir. İnkılapçılık, sürekli yenileşme ve modernleşme anlamına gelir.

Genel İpuçları ve Sınav Stratejileri:

• İlke-İnkılap Eşleştirmesi: Her ilkenin hangi inkılaplarla doğrudan ilişkili olduğunu çok iyi öğrenin. Bu, en sık sorulan soru tiplerinden biridir.
• Tanımlara Dikkat: Her ilkenin temel tanımını ve anahtar kelimelerini (örneğin Laiklik için "din ve vicdan özgürlüğü, akıl ve bilim", Halkçılık için "eşitlik, adalet", Milliyetçilik için "milli birlik, bağımsızlık", Devletçilik için "ekonomik kalkınma, yatırım") ezberleyin.
• Neden-Sonuç İlişkileri: Bir ilkenin neden ortaya çıktığını (Devletçilikte sermaye eksikliği gibi) ve topluma ne gibi sonuçlar getirdiğini (Laiklikte toplumsal barış gibi) anlamaya çalışın.
• Olumsuz İfadeler: "Yanlış olan", "söylenemez", "ters düşer" gibi olumsuz köklü sorulara özellikle dikkat edin. Seçenekleri dikkatlice okuyarak doğru cevabı eleme yöntemiyle bulmaya çalışın.
• Atatürk'ün Sözleri: Atatürk'ün farklı ilkelerle ilgili söylediği sözleri iyi analiz edin. Hangi sözün hangi ilkeyle ilgili olduğunu çıkarabilmek önemlidir.

Bu ders notu, Atatürk İlkeleri konusundaki temel bilgileri pekiştirmeniz için bir rehber niteliğindedir. Bol bol soru çözerek ve bu notları tekrar ederek konuyu tam anlamıyla kavrayacağınıza eminim. Başarılar dilerim!