🎓 8. Sınıf Lgs Atatürk İlkeleri Test 2 - Ders Notu ve İpuçları

Merhaba sevgili 8. sınıf öğrencileri! Bu ders notu, Atatürk İlkeleri konusundaki bilginizi pekiştirmek ve LGS'ye hazırlanırken size rehberlik etmek amacıyla hazırlandı. Karşınıza çıkan testteki soruları analiz ederek, Atatürk İlkelerinin temel anlamlarını, özelliklerini, birbirleriyle ilişkilerini ve bu ilkeler doğrultusunda yapılan inkılapları kapsayan kapsamlı bir tekrar yapacağız. Bu notlar sayesinde konuya daha hakim olacak ve soruları çözerken daha başarılı olacaksınız.

Atatürk İlkeleri Nelerdir ve Neden Önemlidir?

Atatürk İlkeleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini ve temel değerlerini oluşturan altı ana prensiptir. Bu ilkeler, Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesine çıkarmayı, bağımsız ve modern bir devlet yapısı oluşturmayı hedefler. Her ilke, birbiriyle bağlantılıdır ve birbirini tamamlar.

1. Cumhuriyetçilik

• Tanımı: Devlet yönetiminde millet egemenliğinin esas alınması, halkın kendi kendini yönetmesi ilkesidir. Demokrasinin en belirgin ve tam şeklidir.
• Anahtar Kavramlar: Milli egemenlik, milli irade, demokrasi, seçim, halkın yönetime katılması, cumhuriyet yönetimi.
• İlişkili İnkılaplar: Saltanatın kaldırılması, TBMM'nin açılması, Cumhuriyet'in ilanı, çok partili hayata geçiş denemeleri.
• 💡 İpucu: "Millet iradesi", "seçim", "oy kullanma", "demokrasi", "ulusal egemenlik" gibi kavramlar gördüğünüzde aklınıza ilk olarak Cumhuriyetçilik gelmelidir.

2. Milliyetçilik

• Tanımı: Vatanını ve milletini sevmek, bağımsızlığına düşkün olmak, milli birlik ve beraberliği sağlamak, milli kültürü korumak ve geliştirmektir. Atatürk milliyetçiliği, ırkçı ve ayrıştırıcı değil, birleştirici ve kapsayıcıdır. Temelinde bağımsızlık ve özgürlük vardır.
• Anahtar Kavramlar: Bağımsızlık, milli birlik ve beraberlik, vatan sevgisi, milli kültür, milli dil, milli tarih, Misak-ı Milli.
• İlişkili İnkılaplar: Türk Dil Kurumu'nun kurulması, Türk Tarih Kurumu'nun kurulması, Kabotaj Kanunu.
• ⚠️ Dikkat: Atatürk milliyetçiliği, diğer milletlere düşmanlık beslemez, yayılmacı değildir ve üstün ırk anlayışını reddeder.

3. Halkçılık

• Tanımı: Toplumda hiçbir zümreye, sınıfa veya kişiye ayrıcalık tanımamak, herkesin kanun önünde eşit olmasıdır. Sosyal adalet ve halkın refahını sağlamayı hedefler. Sosyal devlet anlayışı hakimdir.
• Anahtar Kavramlar: Eşitlik, sosyal adalet, ayrıcalıksız toplum, halkın yararı, sosyal devlet, dayanışma, kanun önünde eşitlik.
• İlişkili İnkılaplar: Aşar Vergisinin kaldırılması, Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi, Medeni Kanun'un kabulü (kadın-erkek eşitliği), unvan ve lakapların kaldırılması.
• 💡 İpucu: "Eşitlik", "ayrıcalıkların kaldırılması", "halkın yararına yapılan işler", "sosyal devlet" ifadeleri Halkçılık ilkesini çağrıştırır.

4. Laiklik

• Tanımı: Din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması, devletin tüm inançlara eşit mesafede durması, din ve vicdan özgürlüğünün güvence altına alınmasıdır. Akıl ve bilimi rehber edinir.
• Anahtar Kavramlar: Din ve vicdan özgürlüğü, akıl ve bilim, devletin tarafsızlığı, inançlara saygı, dinin siyasete alet edilmemesi, ibadet özgürlüğü.
• İlişkili İnkılaplar: Saltanatın kaldırılması, Halifeliğin kaldırılması, Şeriye ve Evkaf Vekaleti'nin kaldırılması, Tevhid-i Tedrisat Kanunu (eğitimde birliği sağlama), tekke ve zaviyelerin kapatılması.
• ⚠️ Dikkat: Laiklik, dinsizlik anlamına gelmez. Tam tersine, her bireyin inancını özgürce yaşamasını veya yaşamamasını güvence altına alır. Halkçılık ile eşitlik noktasında kesişir ancak Laiklik, özellikle inanç ve düşünce özgürlüğü ile devletin bu konudaki tarafsızlığını vurgular.

5. Devletçilik

• Tanımı: Özellikle ekonomik alanda devletin öncülük etmesi, büyük yatırımları yapması ve özel sektörün yetersiz kaldığı durumlarda devreye girmesidir. Milli ekonomiyi güçlendirmeyi ve ülkenin ekonomik kalkınmasını amaçlar.
• Anahtar Kavramlar: Ekonomik kalkınma, devlet yatırımı, planlı ekonomi, sanayileşme, milli ekonomi.
• İlişkili İnkılaplar: Birinci ve İkinci Kalkınma Planları, Sümerbank, Etibank gibi devlet bankalarının kurulması, demiryolu yapımı, KİT'lerin (Kamu İktisadi Teşebbüsleri) kurulması, Teşvik-i Sanayi Kanunu.
• 💡 İpucu: Devletçilik, özel sektöre tamamen karşı değildir; onu tamamlayıcı bir rol üstlenir. Ülkenin ekonomik bağımsızlığını ve kalkınmasını hedefler. Uygulama biçimi, zamanın ve ekonomik koşulların gereklerine göre değişebilir, bu da İnkılapçılık ilkesiyle uyumludur.

6. İnkılapçılık

• Tanımı: Çağın gerisinde kalmamak, değişen şartlara ve medeni hayatın gereklerine uyum sağlayabilmek için sürekli değişim ve gelişimi öngören ilkedir. Akıl ve bilimin rehberliğinde eskimiş kurumları kaldırıp yerine yenilerini koymaktır. Çağdaşlaşmayı hedefler.
• Anahtar Kavramlar: Çağdaşlaşma, yenilik, dinamizm, ilerleme, akıl ve bilim, sürekli gelişim, modernleşme.
• İlişkili İnkılaplar: Harf İnkılabı, takvim, saat ve ölçülerde değişiklik, kılık kıyafet inkılabı, üniversite reformu. Aslında yapılan tüm inkılaplar İnkılapçılık ilkesinin bir sonucudur.
• ⚠️ Dikkat: İnkılapçılık, sadece bir kez yapılan bir değişim değil, sürekli devam eden bir yenilenme sürecidir. Durağan değil, dinamiktir.

Atatürk İlkelerinin Ortak Özellikleri ve Bütünlüğü

• Bir Bütündür: Atatürk İlkeleri birbirinden ayrı düşünülemez, birbirini tamamlar ve destekler. Bir ilkenin uygulanması, diğer ilkelerin de güçlenmesini sağlar.
• Türk Toplumunun İhtiyaçlarından Doğmuştur: Bu ilkeler, Türk milletinin tarihsel koşulları ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak ortaya çıkmıştır.
• Akıl ve Bilimi Rehber Alır: Tüm ilkeler, dogmatik düşünceden uzak, bilimsel ve akılcı temellere dayanır.
• Çağdaşlaşmayı Hedefler: Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmayı amaçlar.
• Evrensel Değerler Taşır: Demokrasi, insan hakları, dünya barışı, bağımsızlık gibi evrensel değerleri savunur.
• Yayılmacı Değildir: Başka ülkelerin topraklarında gözü yoktur, barışçıl bir dış politika benimser.
• Manda ve Himayeyi Reddeden Bağımsızlık Anlayışı: Tam bağımsızlığı esas alır.
• 💡 İpucu: Bir inkılabın birden fazla ilkeyle ilişkili olabileceğini unutmayın. Örneğin, Saltanatın kaldırılması hem Cumhuriyetçilik (milli egemenlik) hem de Laiklik (din ve devlet işlerinin ayrılması) ile ilgilidir.

Sınava Hazırlık İpuçları

• Her ilkenin temel tanımını ve anahtar kelimelerini mutlaka öğrenin.
• Önemli inkılapların hangi ilke veya ilkelerle doğrudan ilişkili olduğunu eşleştirerek çalışın.
• İlkelerin birbirleriyle olan bağlantılarını ve ortak noktalarını anlamaya çalışın.
• Soru köklerini dikkatlice okuyun; özellikle "doğrudan ilgili değildir", "ulaşılamaz", "çelişir" gibi olumsuz ifadeler içeren sorulara ekstra özen gösterin.
• Bol bol soru çözerek konuyu pekiştirin ve farklı soru tiplerine aşina olun.

Umarım bu ders notu, Atatürk İlkeleri konusundaki çalışmalarınıza ışık tutar ve LGS'de başarılı olmanıza yardımcı olur. Unutmayın, düzenli tekrar ve bol pratikle her konunun üstesinden gelebilirsiniz!