Merhaba sevgili 3. sınıf öğrencileri!

Bu ders notu, "3. sınıf Yazım Kuralları Test 1" sınavına hazırlanırken veya sınavdan sonra eksiklerinizi tamamlarken size yardımcı olmak için hazırlandı. Yazım kuralları, kendimizi doğru ifade etmemiz ve yazdıklarımızın kolayca anlaşılması için çok önemlidir. Bu notta, testte karşılaştığınız başlıca konuları, yani büyük harflerin kullanımı, özel adlara gelen eklerin yazımı, sayıların yazımı ve "-mi" soru ekinin yazımı gibi önemli noktaları bulacaksınız. Haydi, yazım kurallarını birlikte tekrar edelim ve bilgilerinizi pekiştirelim!

1. Büyük Harflerin Kullanımı

Türkçede bazı kelimeler her zaman büyük harfle başlar. Bunları öğrenmek, yazım yanlışlarını önlemenin ilk adımıdır.

• Cümle Başları: Her cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlar.
  • Örnek: Bugün hava çok güzel.
• Özel Adlar: İnsanlara, hayvanlara, yerlere, kurumlara, kitaplara, dergilere verilen özel isimler büyük harfle başlar.
  • Kişi Adları ve Soyadları: Ali, Ayşe, Mehmet Akif Ersoy.
  • Hayvanlara Verilen Özel Adlar: Minnoş (kedi), Karabaş (köpek).
  • Yer Adları (Kıtalar, Ülkeler, Şehirler, Mahalleler vb.): Afrika, Türkiye, Ankara, Kızılay Mahallesi.
  • Kurum, Kuruluş ve Eser Adları: Türk Dil Kurumu, Çocuk Esirgeme Kurumu, Nutuk, Leylek ile Tilki (masal adı), Dolmabahçe Sarayı.
  • Millet, Dil ve Din Adları: Türk, İngilizce, Müslümanlık.
  • Unvanlar ve Lakaplar: Doktor Ayşe Hanım, Deli Ozan.
• Tarihlerde Ay ve Gün Adları: Belirli bir tarihle birlikte kullanılan ay ve gün adları büyük harfle başlar.
  • Örnek: 29 Kasım 1924 Pazar, 3 Mart 1950 Salı.
  • ⚠️ Dikkat: Eğer ay ve gün adları tek başına veya belirli bir tarih belirtmeden kullanılıyorsa küçük harfle başlar. (Örnek: Her pazar pikniğe gideriz.)
• Noktalama İşaretlerinden Sonra: Nokta (.), soru işareti (?) ve ünlem (!) işaretlerinden sonra gelen cümlenin ilk kelimesi büyük harfle başlar.
  • Örnek: Ders çalıştın mı? Evet, çalıştım.

⚠️ Dikkat: Virgülden sonra cümle devam ediyorsa, özel isim değilse, kelime büyük harfle başlamaz.

2. Özel Adlara Gelen Eklerin Yazımı

Özel adlara gelen eklerin bazıları kesme işareti (') ile ayrılırken, bazıları ayrılmaz.

• Kesme İşareti ile Ayrılan Ekler: Özel adlara gelen çekim ekleri (durum ekleri: -e, -de, -den, -i) kesme işaretiyle ayrılır.
  • Örnek: Trabzon'a, Bodrum'a, İzmir'e, Kanada'da, Ayşe'yle, Hakan'ın, Çomar'ı.
• Kesme İşareti ile Ayrılmayan Ekler: Özel adlardan yeni kelimeler türeten yapım ekleri (-lı, -siz, -ci, -ler) ve çokluk eki (-ler) kesme işaretiyle ayrılmaz.
  • Örnek: Trabzonluyum (Trabzon'luyum değil!), Pelinler (Pelin'ler değil!).

💡 İpucu: Bir özel isimden yeni bir kelime türeten ekler (yapım ekleri) ve ondan sonra gelen diğer ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

3. Sayıların Yazımı

Sayılar genellikle harflerle yazıldığında ayrı ayrı yazılır.

• Örnek: üç yüz altmış beş, otuz beş.

4. "-mi" Soru Ekinin Yazımı

Türkçede soru anlamı katan "-mı, -mi, -mu, -mü" ekleri her zaman kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır.

• Ayrı Yazılır:
  • Örnek: Geldi mi? Okuyor musun? Alabilir miyim? Oynayacak mısın?
• Kendinden Sonra Gelen Ekler: "-mi" soru ekinden sonra gelen ekler, "-mi" ekine bitişik yazılır.
  • Örnek: Geldi miydi? Okuyor musun?
• Soru Anlamı Katmadığında da Ayrı Yazılır: "-mi" eki bazen soru anlamı katmadan pekiştirme veya zaman anlamı katabilir. Bu durumlarda da ayrı yazılır.
  • Örnek: Güzel mi güzel bir ev. (Pekiştirme)
  • Ben gülmeye başladım mı duramıyorum. (Zaman)

⚠️ Dikkat: "-mi" ekinin yazımını kontrol ederken, her zaman ayrı yazıldığını unutma!

5. Noktalama İşaretleri

Yazım kurallarıyla birlikte noktalama işaretlerini doğru kullanmak da önemlidir.

• Soru İşareti (?): Soru anlamı taşıyan cümlelerin sonuna konur.
  • Örnek: Leyla kedisi Minnoş'u çok mu seviyor?
• Nokta (.): Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur.
  • Örnek: Bugün okula gelmedi.
• Tırnak İşareti ("): Başkalarından aktarılan sözleri veya eser adlarını belirtmek için kullanılır.
  • Örnek: Ömer Seyfettin'in "Kaşağı" hikâyesini okudun mu?

Genel İpuçları ve Sınavda Başarı İçin Öneriler

• Her Kelimeyi Dikkatlice Oku: Sorulardaki cümleleri ve kelimeleri acele etmeden, dikkatlice okuyun.
• Büyük Harfleri Kontrol Et: Cümle başlarını, özel isimleri (kişi, yer, hayvan, kurum, eser adları) ve belirli tarihleri her zaman kontrol edin.
• Eklerin Yazımına Dikkat Et: Özel isimlere gelen eklerin kesme işaretiyle ayrılıp ayrılmadığını kontrol edin. Özellikle "-lı, -siz, -ci, -ler" eklerine dikkat!
• "-mi" Ekinin Ayrı Yazıldığını Unutma: Soru eki "-mi" her zaman ayrı yazılır.
• Metin Anlama Soruları: Testlerde yazım kuralları dışında okuduğunu anlama soruları da çıkabilir. Metni dikkatlice okuyun ve sorulanı doğru anladığınızdan emin olun.

Bu ders notu ile yazım kuralları bilginizi pekiştirdiğinizi umuyoruz. Başarılar dileriz!