Soru Çözümü
- Bir nükleotid, bir baz (ataş), bir fosfat (raptiye/düğme) ve bir deoksiriboz şekerinden (raptiye/düğme) oluşur. DNA çift zincirli olduğundan, Adenin (A) Timin (T) ile, Guanin (G) Sitozin (C) ile eşleşir.
- Malzeme sayıları: Ataşlar (bazlar): Yeşil $8$, Pembe $6$, Mavi $7$, Kırmızı $6$. Toplam baz sayısı $8+6+7+6 = 27$. Raptiye (fosfat/şeker): $26$. Düğme (fosfat/şeker): $26$. İplik yeterli.
- I. En fazla sayıda nükleotid oluşturulmak istenirse tüm malzemeler kullanılır.
En fazla nükleotid sayısı, fosfat veya şeker sayısıyla sınırlıdır. $26$ fosfat ve $26$ şeker olduğu için en fazla $26$ nükleotid oluşturulabilir. $27$ bazımız olduğundan, $26$ baz kullanılır ve $1$ baz artar. Bu nedenle tüm malzemeler kullanılmaz. İfade yanlıştır. - II. En fazla sayıda nükleotid içeren DNA zinciri yapılmak istenirse şeker ve fosfat eksiği olur.
Oluşturulabilecek en fazla nükleotid sayısı $26$'dır (fosfat ve şeker sayısıyla sınırlı). $26$ nükleotid oluşturulduğunda, $26$ şeker ve $26$ fosfatın tamamı kullanılır, dolayısıyla eksiklik olmaz. İfade yanlıştır. - III. Malzeme artanı olmadan bir DNA zinciri yapılmak istenirse en az 5 adet daha malzeme olmalıdır.
"Malzeme artanı olmadan" bir DNA çift zinciri oluşturmak için bazların (A=T, G=C) eşit olması ve toplam nükleotid sayısının fosfat ve şeker sayısına eşit olması gerekir.- Mevcut bazlar: A:$8$, T:$6$, G:$7$, C:$6$.
- A=T sağlamak için en az $8$ A ve $8$ T olmalı. $8-6=2$ adet daha T (pembe ataş) gerekir.
- G=C sağlamak için en az $7$ G ve $7$ C olmalı. $7-6=1$ adet daha C (kırmızı ataş) gerekir.
- Bu durumda toplam baz sayısı $8+8+7+7 = 30$ olur. Bu da $30$ nükleotid anlamına gelir.
- $30$ nükleotid için $30$ fosfat ve $30$ şeker gerekir. Mevcut $26$ fosfat ve $26$ şeker olduğundan, $30-26=4$ adet daha fosfat (raptiye) ve $30-26=4$ adet daha şeker (düğme) gerekir.
- Toplam ek malzeme: $2$ T (pembe) $+ 1$ C (kırmızı) $+ 4$ fosfat (raptiye) $+ 4$ şeker (düğme) $= 2+1+4+4 = 11$ adettir.
- $11$ adet ek malzeme gerektiği için "en az 5 adet daha malzeme olmalıdır" ifadesi doğrudur ($11 \ge 5$).
- Doğru Seçenek A'dır.