Sorunun Çözümü
- Grafiğe göre, nötr X atomunun başlangıç elektron sayısı $19$, nötr Y atomunun başlangıç elektron sayısı $17$'dir.
- X atomu elektron vererek $X^a$ iyonuna dönüşmüş ve son elektron sayısı $18$ olmuştur. Bu durumda X bir elektron kaybetmiş, yani $a = +1$'dir. X'in proton sayısı $19$'dur.
- Y atomu elektron alarak $Y^b$ iyonuna dönüşmüş ve son elektron sayısı $18$ olmuştur. Bu durumda Y bir elektron almış, yani $b = -1$'dir. Y'nin proton sayısı $17$'dir.
- I. Yargı: $X^a$ ($X^{+1}$) taneciğinin $18$ elektronu, $Y^b$ ($Y^{-1}$) taneciğinin $18$ elektronu vardır. Elektron sayıları eşit olduğu için bu tanecikler izoelektroniktir. Bu yargı doğrudur.
- II. Yargı:
- X atomunun (proton sayısı $19$) temel hal elektron dizilimi $1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^6 4s^1$'dir. Son orbital $4s^1$ yarı dolu olduğu için X atomu küresel simetriktir.
- Y atomunun (proton sayısı $17$) temel hal elektron dizilimi $1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^5$'dir. Son orbital $3p^5$ ne yarı dolu ($p^3$) ne de tam dolu ($p^6$) olduğu için Y atomu küresel simetrik değildir.
- Bu nedenle, "X ve Y atomları temel hâl elektron dizilimleri küresel simetriktir" ifadesi yanlıştır.
- III. Yargı:
- $X^a$ ($X^{+1}$) ve $Y^b$ ($Y^{-1}$) taneciklerinin her ikisinin de $18$ elektronu vardır ve elektron dizilimleri $1s^2 2s^2 2p^6 3s^2 3p^6$ şeklindedir. Bu dizilim, en düşük enerji seviyelerinde bulunan elektronları ifade eder ve soygaz düzenine benzer. Dolayısıyla bu tanecikler temel haldedir.
- Uyarılmış hal, elektronların daha yüksek enerji seviyelerine geçmesidir. Bu durum söz konusu değildir. Bu yargı yanlıştır.
- Yukarıdaki değerlendirmelere göre, sadece I. yargı doğrudur.
- Doğru Seçenek A'dır.