Merhaba Sevgili 6. Sınıf Öğrencileri,
Bu ders notu, "Zararlı Alışkanlıklardan Korunma Yolları" konulu testinizde karşılaşabileceğiniz temel bilgileri ve önemli ipuçlarını içermektedir. Sınav öncesi son tekrarınızı yaparken veya konuyu pekiştirirken size rehberlik edecek kapsamlı bir özet hazırladım. Unutmayın, zararlı alışkanlıklardan korunmak hem kendimiz hem de çevremiz için çok önemlidir!
Zararlı Alışkanlıklar Nedir ve Nasıl Oluşur?
- Alışkanlıklar: İnsanların tekrar tekrar yaptığı, zamanla vazgeçmesi zorlaşan davranışlardır. Hem iyi hem de kötü alışkanlıklar olabilir.
- Zararlı Alışkanlıklar: Bireyin kendisine, çevresine veya toplumun genel düzenine zarar veren davranışlardır. Örneğin; kumar oynamak, sağlığa zararlı maddeler kullanmak, kötü söz söylemek gibi.
- Oluşum Süreci: Alışkanlıklar genellikle küçük yaşlarda başlar ve zamanla kökleşir. Tıpkı "Ağaç yaşken eğilir" atasözünde olduğu gibi, kötü davranışlar alışkanlık haline gelmeden engellenmelidir. Erken müdahale, bu davranışları değiştirmeyi çok daha kolay hale getirir.
⚠️ Dikkat: Kötü alışkanlıklar bir kez yerleştiğinde, onlardan kurtulmak çok zorlaşır. Bu yüzden en baştan uzak durmak en iyi yoldur.
Zararlı Alışkanlıklardan Korunmada Sorumluluklar
Zararlı alışkanlıklardan korunmada bireye, aileye ve devlete önemli görevler düşer. Biz bu notta bireysel ve ailevi sorumluluklara odaklanacağız.
1. Bireysel Sorumluluklar
- Doğru Arkadaş Seçimi: Arkadaş çevremiz, davranışlarımızı ve alışkanlıklarımızı büyük ölçüde etkiler. Bu yüzden güzel ahlaklı, iyi huylu arkadaşlar seçmek çok önemlidir. Kötü alışkanlıkları olan kişilerden uzak durmak, onlara özenmemek gerekir.
- Dini ve Ahlaki Değerlere Bağlılık: Dinimiz, bizlere iyiliği, takvayı (Allah'a karşı sorumluluk bilinciyle yaşama), anne babaya saygıyı ve yardımlaşmayı emreder. Bu değerlere bağlı kalmak, bizi kötü alışkanlıklardan korur.
- İrade ve Kararlılık: Kötü alışkanlıklar edinme teklifleriyle karşılaştığımızda "Hayır!" diyebilme gücüne sahip olmak çok önemlidir.
- Özenmeme ve Uzak Durma: Kötü alışkanlıkları olan insanlara veya bu alışkanlıkları özendiren durumlara özenmemeli, onlardan uzak durmalıyız.
💡 İpucu: Arkadaşınız kötü huylu olsa bile size zarar vermez düşüncesi yanlıştır. Kötü huylar, zamanla sizi de etkileyebilir ve kötü alışkanlıklara sürükleyebilir.
2. Ailenin Sorumlulukları
- İyi Örnek Olma: Anne ve babalar, çocuklarına davranışlarıyla iyi birer örnek olmalıdır. Çocuklar, büyüklerini taklit ederek öğrenirler.
- İletişim ve Rehberlik: Çocuklar sıkıntı ve problemlerini öncelikle anne ve babalarına anlatabilmelidir. Aileler, çocuklarıyla ilgilenmeli, onlarla açık iletişim kurmalı ve yapılan hatalarda onları güzellikle uyarmalıdır.
- İlgi ve Kontrol: Aileler, çocuklarının arkadaş çevresini kontrol etmeli, kimlerle vakit geçirdiklerini bilmelidir. Ancak bu kontrol, çocukları her konuda tamamen serbest bırakmak anlamına gelmez. Doğru yönlendirme ve rehberlik esastır.
⚠️ Dikkat: Çocukların her isteğini yerine getirmek veya onları her konuda tamamen serbest bırakmak, kötü alışkanlıklardan korunma konusunda doğru bir yaklaşım değildir. Sınırlar koymak ve rehberlik etmek önemlidir.
Dini Değerler ve Zararlı Alışkanlıklar
Dinimiz, insanları zararlı alışkanlıklardan korumak için önemli kurallar ve öğütler getirmiştir.
- Kul Hakkı / İnsan Hakkı: Kul hakkı, insanların birbirleri üzerindeki haklarıdır. Bu haklara saygı göstermek, dinimizin temel emirlerindendir. Kul hakkı aynı zamanda "insan hakkı" olarak da ifade edilebilir. Başkalarına zarar vermek, onların haklarını çiğnemek dinimizce yasaktır.
- Helal ve Haram Kavramları: Dinimiz, insanların hem bedensel hem de ruhsal sağlığını korumak amacıyla bazı şeyleri helal (izinli) bazı şeyleri ise haram (yasak) kılmıştır.
- Haram Yiyecekler: Leş, kan, domuz eti, Allah'tan başkası adına kesilen hayvanlar (putlar için kesilenler), boğulmuş, vurularak öldürülmüş, yukarıdan yuvarlanıp ölmüş, canavarların yediği hayvanlar gibi etler dinimizde yasaklanmıştır. Allah'ın adı anılmadan kesilen hayvanlar da yenemez.
- Kumar: Kumar, dinimizce kesinlikle yasaklanmış zararlı bir alışkanlıktır. Çünkü kumar; helal kazancı yok saymaktır, zamanı boşa harcamaktır, aklı doğru kullanmamaktır ve insanı tembelliğe, haksız kazanca sürükler.
- Dinin Öğütleri: Dinimiz, bizleri iyilik ve takva hususunda yardımlaşmaya, anne babaya saygı göstermeye, güzel ahlaklı olmaya ve zararlı olan her şeyden uzak durmaya teşvik eder.
Sevgili öğrenciler, bu ders notundaki bilgileri dikkatlice tekrar ederek testinize ve sınavlarınıza daha iyi hazırlanabilirsiniz. Unutmayın, sağlıklı ve mutlu bir yaşam için zararlı alışkanlıklardan uzak durmak en büyük adımdır!
Başarılar dilerim!