Merhaba sevgili 6. sınıf öğrencileri!

Bu ders notu, "6. Sınıf Yazım Kuralları Test 4" testindeki soruları temel alarak hazırlandı. Amacımız, testte karşılaşabileceğiniz veya sınavlarda sıkça sorulan yazım kurallarını kapsamlı bir şekilde tekrar etmek ve bu konularda ustalaşmanızı sağlamak. Hazırsanız, yazım kurallarının püf noktalarına birlikte göz atalım!

🎓 6. Sınıf Yazım Kuralları Test 4 - Ders Notu ve İpuçları

Bu test, özellikle büyük harflerin kullanımı, de/da ve ki bağlaç ve eklerinin yazımı, sayıların yazımı ve sıkça yanlış yazılan kelimeler gibi temel yazım kurallarını ölçmektedir. Şimdi bu konuları detaylıca inceleyelim:

1. Büyük Harflerin Kullanımı ve Özel Adlara Gelen Ekler

• Özel Adlar: Kişi adları, soyadları, yer adları (ülke, şehir, ilçe, mahalle, dağ, deniz vb.), kurum, kuruluş, dernek adları, millet, dil, din adları büyük harfle başlar.
• Örnekler: Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye, Ankara, Ağrı Dağı, Gümüşler Fırını.
• Özel Adlara Gelen Ekler: Özel adlara gelen çekim ekleri (hâl ekleri, iyelik ekleri vb.) kesme işaretiyle ayrılır.
• Örnekler: Ankara'ya, Ayşe'nin, Türk'ün.
• ⚠️ Dikkat: Özel adlara gelen -ler / -lar çoğul eki kesinlikle kesme işaretiyle ayrılmaz! Bu ekten sonra gelen diğer ekler de ayrılmaz.
• Yanlış: Türkler'in, Almanlar'a
• Doğru: Türklerin, Almanlara

2. Sıkça Yanlış Yazılan Kelimeler

Türkçeye başka dillerden geçen veya günlük hayatta telaffuz hataları nedeniyle yanlış yazılan birçok kelime vardır. Bu kelimeleri doğru öğrenmek için bol bol okumak ve TDK sözlüğüne bakmak önemlidir.

• Bazı Örnekler:
• Profesör (Yanlış: Profösör)
• Antrenör (Yanlış: Antirenör)
• Perhiz (Yanlış: Pehriz)
• Kılavuz (Yanlış: Kılavuz - bu kelime genelde doğru yazılır ama bazen "klavuz" diye yanlış yazılabilir)
• Doküman (Yanlış: Doküman - bu da genelde doğru yazılır)
• 💡 İpucu: Emin olmadığınız kelimeleri mutlaka Türk Dil Kurumu (TDK) Yazım Kılavuzu'ndan kontrol edin.

3. "de / da" Bağlacı ve Ekinin Yazımı

Türkçede iki farklı "de/da" vardır ve yazılışları farklıdır:

• a) Bağlaç Olan "de / da":
• Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz, sadece biraz daralır veya değişir.
• Her zaman ayrı yazılır ve "te / ta" şekli yoktur.
• Örnekler: Sen de gel. (Çıkarırsak: Sen gel. Anlam bozulmaz.)
  Kitap da defter de almalısın.
• b) Ek Olan "-de / -da" (Bulunma Hâli Eki):
• Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı tamamen bozulur.
• Her zaman kelimeye bitişik yazılır ve kelimenin son sesine göre "-te / -ta" şekline dönüşebilir (sertleşme kuralı).
• Örnekler: Kalem bende kaldı. (Çıkarırsak: Kalem ben kaldı. Anlam bozulur.)
  Evde kimse yok. (Çıkarırsak: Ev kimse yok. Anlam bozulur.)
  Okulda ders var.
  Parkta oynadık.
• ⚠️ Dikkat: "de/da"yı cümleden çıkarma yöntemini kullanarak doğru yazımı kolayca bulabilirsin.

4. "ki" Bağlacı ve Ekinin Yazımı

Türkçede üç farklı "ki" vardır ve yazılışları farklıdır:

• a) Bağlaç Olan "ki":
• Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz, sadece biraz daralır veya değişir.
• Her zaman ayrı yazılır.
• Örnekler: O kadar yorgundu ki hemen uyudu. (Çıkarırsak: O kadar yorgundu hemen uyudu. Anlam bozulmaz.)
  Bilmelisin ki bu iş kolay değil.
  Demek ki gelmeyecek.
• b) Sıfat Yapan "-ki" Eki:
• Bir ismin yerini veya özelliğini belirtir. "Hangi?" sorusuna cevap verir.
• Her zaman kelimeye bitişik yazılır.
• Örnekler: Dolaptaki kitaplar (Hangi kitaplar? Dolaptaki kitaplar.)
  Evdeki hesap çarşıya uymaz.
  Yarınki maç.
• c) İlgi Zamiri Olan "-ki" Eki:
• Bir ismin yerini tutar, genellikle "-nın, -nin" ekinden sonra gelir.
• Her zaman kelimeye bitişik yazılır.
• Örnekler: Benim kalemim kayboldu, seninki nerede? (Senin kalemin anlamında.)
  Onun arabası güzel, bizimki daha yeni.
• 💡 İpucu: "ki"nin ayrı mı bitişik mi yazılacağını anlamak için kelimeye "-ler" eki getirmeyi dene. Eğer anlamlı oluyorsa bitişik, olmuyorsa ayrı yazılır. (Örnek: Evdeki - Evdekiler (anlamlı, bitişik). Oysaki - Oysakiler (anlamlı, bitişik - istisnalar). Geldi ki - Geldi kiler (anlamsız, ayrı).)

5. Sayıların Yazımı

Sayıların doğru yazımı da sıkça hata yapılan bir konudur:

• a) Birden Fazla Kelimeden Oluşan Sayılar:
• Genellikle ayrı yazılır.
• Örnekler: on beş, yüz yirmi üç, iki bin on dört.
• ⚠️ Dikkat: Para ile ilgili işlemlerde (çek, senet vb.) sayılar bitişik yazılır. (Örnek: yüzellibeşbinTL)
• b) Sıra Sayıları:
• Bir şeyin sırasını belirtir. Yazıyla veya rakamla gösterilebilir.
• Yazıyla: birinci, ikinci, üçüncü.
• Rakamla: Rakamdan sonra ya nokta konur (1., 2., 3.) ya da kesme işaretiyle ek getirilir (1.'inci değil, 1.'i; 2.'nci değil, 2.'si).
• Doğru: 1., 2., 7., 17.
  Doğru: 1.'i, 2.'si, 7.'si, 17.'si
  Yanlış: 1'inci, 7'inci, 17.ncisi
• c) Üleştirme Sayıları:
• Paylaştırma, bölüştürme anlamı katar. Her zaman yazıyla belirtilir.
• Doğru: ikişer, üçer, beşer.
  Yanlış: 2'şer, 3'er, 5'er.
• d) Çok Basamaklı Sayılar:
• Dört veya daha çok basamaklı sayılarda bin, milyon, milyar, trilyon sözleri harfle yazılabilir.
• Bu kelimeler (bin, milyon, milyar) küçük harfle başlar.
• Örnekler: 3 milyon lira, 5 milyar dolar, 200 bin kişi.
• e) Saatlerin Yazımı:
• Saat ve dakikalar arasına nokta konur.
• Örnekler: 09.00'da, 10.15'te.
• Metin içinde yazıyla da belirtilebilir: saat yedi gibi, onu çeyrek geçe.
• f) Yüzde İşaretinin Kullanımı:
• Yüzde işareti (%) sayıya bitişik yazılır, araya boşluk konmaz.
• Doğru: %25, %71'i.
  Yanlış: % 25, % 71'i.
• g) Cümle Başı ve Rakamlar:
• Cümleler genellikle rakamla başlamaz. Eğer bir sayı ile başlaması gerekiyorsa, o sayı yazıyla yazılır.
• Örnek: İki bin üç yılında doğdum. (2003 yılında doğdum yerine)

6. Birleşik Kelimelerin Yazımı

Birleşik kelimelerin bitişik mi yoksa ayrı mı yazılacağı da önemli bir konudur.

• a) Ses Olayı Olan Birleşik Fiiller:
• Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiillerde (etmek, olmak, eylemek, kılmak) ses düşmesi, ses türemesi veya ses değişimi varsa bitişik yazılır.
• Örnekler: kayıp olmak > kaybolmak, his etmek > hissetmek, keşif etmek > keşfetmek.
• b) Anlam Kayması Olan Birleşik Kelimeler:
• Kelime gruplarından biri veya her ikisi gerçek anlamını kaybedip yeni bir anlam kazanmışsa bitişik yazılır.
• Örnekler: birtakım (belirsizlik sıfatı olarak), birçok, herhangi, oldubitti.
• c) Anlam Kayması Olmayan veya Kalıplaşmış İfadeler:
• Genellikle ayrı yazılır.
• Örnekler: bir an, her şey.

Sevgili öğrenciler, bu ders notu yazım kurallarının en temel ve sıkça karşılaşılan noktalarını özetlemektedir. Unutmayın, yazım kuralları bol pratik ve dikkat gerektirir. Bol bol okuyun, yazın ve takıldığınız yerlerde mutlaka TDK Yazım Kılavuzu'na başvurun. Başarılar dilerim!