🎓 5. Sınıf Yazım Kuralları Test 4 - Ders Notu ve İpuçları

Merhaba sevgili öğrenciler! Bu ders notu, 5. sınıf yazım kuralları testlerinde sıkça karşılaştığınız konuları tekrar etmeniz ve sınava daha iyi hazırlanmanız için hazırlandı. Türkçeyi doğru ve güzel kullanmak için yazım kurallarını iyi bilmek çok önemlidir. Hadi başlayalım!

1. Sayıların Yazımı ve Kullanımı

• Sayılar Yazıyla Nasıl Yazılır?
  • Metin içinde geçen sayılar genellikle yazıyla yazılır ve her basamağı ayrı yazılır.
    Örnek: dört yüz elli altı, yüz elli yedi.
  • ⚠️ Dikkat: Para ile ilgili işlemlerde veya belgelerde (çek, senet gibi) sayılar bitişik yazılabilir, ancak genel yazım kuralı ayrı yazmaktır.
  • Büyük sayılar (bin, milyon, milyar, trilyon) rakamla yazılabilir ve yanına kelime eklenebilir:
    Örnek: 2 milyon, 2 bin.
• Üleştirme Sayıları:
  • Paylaştırma bildiren sayılar (ikişer, üçer) her zaman yazıyla yazılır, rakamla yazılmaz.
    Örnek: beşer kişi, yirmişer soru, onar kitap.
  • ⚠️ Dikkat: "20'şer" gibi bir yazım yanlıştır, doğrusu "yirmişer" olmalıdır.
• Sıra Sayıları:
  • Sıra sayıları rakamla yazıldığında yanına nokta konur (2. sınıf) veya kesme işaretiyle ek getirilir (2'nci, 5'inci).
  • 💡 İpucu: Ekin okunuşuna dikkat et! "2'nci" derken "ikinci" okuduğumuz için "nci" ekini getiririz.
• Kesirli Sayılar:
  • Kesirli sayılar yazılırken tam sayı ile kesir arasına virgül konur.
    Örnek: 13,5 (on üç buçuk).
• Saatlerin Yazımı:
  • Saat ve dakika arasına sadece nokta konur. İki nokta (:) kullanılmaz.
    Örnek: 15.00, 20.30.
  • Saatlere gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır ve saatin okunuşuna göre getirilir.
    Örnek: 15.00'te (on beşte), 13.44'te (on üç kırk dörtte), 3'te (üçte).
• Tarihlerin Yazımı:
  • Tarihlerde gün, ay ve yıl arasına nokta veya eğik çizgi konabilir.
    Örnek: 20.12.2010 veya 20/12/2010.
  • Belirli bir tarihi bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.
    Örnek: 20 Aralık 2010, 10 Haziran 2003 Pazartesi.
  • 💡 İpucu: Eğer ay veya gün adı tek başına kullanılıyorsa (örneğin "bu ayın aralık ayında" gibi) veya belirli bir tarihi belirtmiyorsa küçük harfle başlar.
• Para Miktarları:
  • Para miktarları rakamla yazılabilir ve ekler kesme işaretiyle ayrılır.
    Örnek: 456 TL'lik.

2. Bağlaçların ve Eklerin Yazımı

• "-de / -da" Bağlacı ve Eki:
  • Bağlaç olan -de / -da: Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz, ayrı yazılır ve asla "-te / -ta" şekline dönüşmez.
    Örnek: Bu konuyu da anlattım. (Çıkar: Bu konuyu anlattım. Anlam bozulmadı.)
  • Ek olan -de / -da: Bulunma durumu ekidir, cümleden çıkarıldığında anlam bozulur, bitişik yazılır ve sertleşerek "-te / -ta" olabilir.
    Örnek: Evde kimse yoktu. (Çıkar: Ev kimse yoktu. Anlam bozuldu.)
  • ⚠️ Dikkat: "Sende" kelimesi, eğer "senin üzerinde" anlamındaysa bitişik (ek) yazılır. Ama "Sen de gelmelisin" derken bağlaçtır ve ayrı yazılır.
• "-ki" Bağlacı ve Eki:
  • Bağlaç olan -ki: Cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz, ayrı yazılır. Genellikle iki cümleyi birbirine bağlar.
    Örnek: Anladım ki hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. (Çıkar: Anladım hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Anlam bozulmadı.)
  • Ek olan -ki: