🎓 5. Sınıf Yazım Kuralları Test 3 - Ders Notu ve İpuçları

Merhaba sevgili 5. sınıf öğrencileri!

Bu ders notu, yazım kuralları konusundaki bilgilerinizi pekiştirmeniz ve sınavlarda daha başarılı olmanız için hazırlandı. Karşınıza çıkabilecek en önemli konuları, kolayca anlayabileceğiniz şekilde özetledik. Sayıların doğru yazımından büyük harflerin kullanımına, eklerin ve bağlaçların yazımından birleşik kelimelerin doğru yazılışına kadar birçok önemli başlığı bu notlarda bulacaksınız. Haydi, yazım kurallarını birlikte keşfedelim!

1. Sayıların Yazımı

• Tarihlerin Yazımı:
  • Tarihlerde gün, ay ve yıl arasına nokta (.) veya eğik çizgi (/) konulabilir. Örneğin: 20.10.2018 veya 20/10/2018
  • Ay adları belirli bir tarihle birlikte kullanıldığında büyük harfle başlar. Örneğin: 26 Haziran 2015, 19 Mayıs 1919
  • Ay adları tek başına (belirli bir tarihi belirtmeden) kullanıldığında küçük harfle başlar. Örneğin: Okullar eylül ayında açılacak.
  • Tarihlere gelen ekler kesme işaretiyle (') ayrılır ve sayının okunuşuna uygun olarak yazılır. Örneğin: 1923'te (bin dokuz yüz yirmi üç'te), 1919'da (bin dokuz yüz on dokuz'da)
• Sayıların Yazıyla ve Rakamla Yazımı:
  • Sayılar genellikle yazıyla yazıldığında her kelime ayrı yazılır. Örneğin: üç yüz altmış beş, on üç, yirmi bir
  • Para miktarları, ölçü birimleri, istatistiksel veriler gibi özel durumlarda rakamla yazılabilir. Örneğin: 8 milyon öğrenci, 5 kilogram
  • ⚠️ Dikkat: Oyun adları (altmışaltı, ellibir) ve bazı kalıplaşmış sayılar (yüzbir, onaltılık nota) bitişik yazılır.
• Sayıların Okunuşuna Göre Ek Getirme:
  • Sayıya gelen ekler kesme işaretiyle (') ayrılır ve sayının okunuşuna uygun olarak yazılır. Örneğin: 13.45'te (on üç kırk beş'te), 2013'te (iki bin on üç'te), 1453'te (bin dört yüz elli üç'te)
  • 💡 İpucu: Sayıyı doğru okumadan ek getirmeye çalışırsan hata yapabilirsin!
• Sıra Sayıları:
  • Sıra sayıları rakamla yazıldığında ya sonuna nokta (.) konur ya da kesme işaretiyle ek ayrılır. Örneğin: 3. sıra veya 3'üncü sıra
  • ⚠️ Dikkat: Rakamla yazılan sıra sayılarında hem nokta hem de ek birlikte kullanılmaz. (Yanlış: 22.'nci, Doğru: 22. veya 22'nci)
• Üleştirme Sayıları:
  • Üleştirme sayıları (paylaştırma sayıları) her zaman yazıyla yazılır. Rakamla yazılmaz. Örneğin: ikişer, üçer, yedişer
  • ⚠️ Dikkat: "7'şer" veya "2'şer" gibi rakamla yazımlar yanlıştır.
• Yüzde ve Ondalık Sayılar:
  • Yüzde işareti (%) ile sayı arasında boşluk bırakılmaz. Eklere kesme işaretiyle ayrılır. Örneğin: %60'ı
  • Ondalık sayılarda tam sayı ile ondalık kısım arasına nokta (.) konur. Örneğin: 20.5, 21.40
• Ticari Belgelerde Sayılar:
  • Senet, çek gibi ticari belgelerde sayıların arasına başka bir sayı eklenmesini önlemek için sayılar bitişik yazılır. Örneğin: yüzellibin

2. Büyük Harflerin Kullanımı

• Özel İsimler: Kişi adları, soyadları, hayvanlara verilen özel adlar (Şımarık), yer adları, millet, dil, din adları, kurum ve kuruluş adları büyük harfle başlar.
• Eser, Kitap, Gazete Adları: Kitap, dergi, gazete, roman adlarının her kelimesi büyük harfle başlar. Örneğin: Fadiş Romanı, Sabah Gazetesi
• Tarihi Olaylar ve Dönemler: Özel bir dönemi veya olayı anlatan kelimeler büyük harfle başlar. Örneğin: Sakarya Savaşı, Cumhuriyet Dönemi
• Belirli Tarihlerdeki Ay ve Gün Adları: Belirli bir tarihle birlikte kullanılan ay ve gün adları büyük harfle başlar. Örneğin: 28 Eylül günü, 19 Mayıs 1919 Pazartesi
• ⚠️ Dikkat: Ay ve gün adları tek başına veya belirli bir tarihi belirtmeden kullanıldığında küçük harfle başlar. Örneğin: Okullar eylül ayında açılacak. Haftaya salı görüşelim.

3. Eklerin ve Bağlaçların Yazımı

• "-de / -da" Ekinin ve Bağlacının Yazımı:
  • Yer bildiren "-de / -da" eki kelimeye bitişik yazılır ve cümleden çıkarıldığında anlam bozulur. Örneğin: Evde kaldım. / Öğretmenlikte olmak.
  • Bağlaç olan "de / da" ayrı yazılır ve cümleden çıkarıldığında anlam bozulmaz, sadece daralır. Örneğin: Ben de geldim. / Tuhaflıklar da üst üste geliyor.
  • 💡 İpucu: Cümleden çıkarıp oku. Anlam bozuluyorsa bitişik (ek), bozulmuyorsa ayrı (bağlaç) yazılır.
• "-mi" Soru Ekinin Yazımı:
  • "-mi, -mı, -mu, -mü" soru eki her zaman ayrı yazılır. Kendisinden sonra gelen ekler ise bitişik yazılır. Örneğin: Geliyor musun? / Doğru olduğundan emin misin?
  • Vurgu veya pekiştirme amacıyla kullanıldığında da ayrı yazılır. Örneğin: Şirin mi şirin bir bebek.
  • ⚠️ Dikkat: "Gittinmi" gibi bitişik yazımlar yanlıştır. Doğrusu "Gittin mi" şeklindedir.
• "-ki" Bağlacının Yazımı:
  • Bağlaç olan "ki" ayrı yazılır. Örneğin: Desem ki mevsimlerden bahardır.
  • Sıfat yapan "-ki" ve ilgi zamiri olan "-ki" bitişik yazılır. Örneğin: Evdeki hesap, seninki.
  • 💡 İpucu: "ki"yi cümleden çıkarıp oku. Anlam bozulmuyorsa ayrı (bağlaç), bozuluyorsa bitişik (ek) yazılır.

4. Birleşik Kelimelerin Yazımı

• Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler: