🎓 11. Sınıf Yazım Kuralları Test 1 - Ders Notu ve İpuçları
Merhaba 11. sınıf öğrencileri! Bu ders notu, yazım kuralları testlerinde karşınıza çıkabilecek temel ve kritik konuları özetlemek amacıyla hazırlandı. Özellikle "de/da", "ki" ve "mi" eklerinin/bağlaçlarının yazımı, büyük harflerin kullanımı, birleşik kelimelerin yazımı ve düzeltme işaretinin (şapka) kullanımı gibi başlıklar üzerinde durulmuştur. Bu notlar, sınav öncesi hızlı bir tekrar yapmanıza ve yazım yanlışlarını kolayca tespit etmenize yardımcı olacaktır. Hadi başlayalım! 🚀
✍️ 1. "De/Da" Bağlacı ve Ekinin Yazımı
- Bağlaç Olan "de/da":
- Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz veya sadece daralır.
- Her zaman ayrı yazılır ve "-te/-ta" şekline dönüşmez.
- Örnek: Sen de bizimle gel. (Çıkarıldığında: Sen bizimle gel. Anlam bozulmaz.)
- Örnek: Kitap da defter de masanın üzerindeydi.
- Ek Olan "-de/-da": (Bulunma Hali Eki)
- Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulur.
- Her zaman kelimeye bitişik yazılır ve ünsüz benzeşmesine uğrayarak "-te/-ta" şeklini alabilir.
- Örnek: Evde kimse yoktu. (Çıkarıldığında: Ev kimse yoktu. Anlam bozulur.)
- Örnek: Dolapta ne var? (Dolapta, -te/-ta'ya dönüşmüş)
⚠️ Dikkat: Özel isimlere gelen bulunma hal eki "-de/-da" kesme işaretiyle ayrılmaz, bitişik yazılır. Ancak bağlaç olan "de/da" özel isimden sonra da ayrı yazılır.
- Örnek: Ankara'da yaşıyor. (Ek, bitişik)
- Örnek: Ayşe de geldi. (Bağlaç, ayrı)
✨ 2. "Ki" Bağlacı ve Ekinin Yazımı
- Bağlaç Olan "ki":
- Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz veya sadece daralır.
- Her zaman ayrı yazılır.
- Örnek: Duydum ki gelmeyecekmiş. (Çıkarıldığında: Duydum gelmeyecekmiş. Anlam bozulmaz.)
- Örnek: O kadar yorgundu ki hemen uyudu.
- Ek Olan "-ki": (İlgi Eki veya Sıfat Yapan Ek)
- Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulur.
- Her zaman kelimeye bitişik yazılır.
- İlgi Eki "-ki": Bir ismin yerini tutar. (Benimki, seninki, onunki)
- Sıfat Yapan "-ki": Bir ismin önüne gelerek onu niteler. (Evdeki hesap, yarınki toplantı)
💡 İpucu: "Ki"nin bağlaç mı ek mi olduğunu anlamak için kelimeye "-ler" eki getirmeyi deneyin. Anlamlı oluyorsa ektir (bitişik yazılır), anlamsız oluyorsa bağlaçtır (ayrı yazılır).
- Örnek: Evdeki -> Evdekiler (Anlamlı, bitişik)
- Örnek: Gel ki -> Gelkiler (Anlamsız, ayrı)
⚠️ Dikkat: Bazı "ki" bağlaçları kalıplaşmış olduğu için bitişik yazılır (SOMBaHÇeM kuralı): Sanki, Oysaki, Madembi, Belki, Halbuki, Çünkü, Meğerki.
❓ 3. "Mi/Mı/Mu/Mü" Soru Ekinin Yazımı
- Soru eki "mi" her zaman kendinden önceki kelimeden ayrı yazılır.
- Kendinden sonra gelen ekler (şahıs ekleri, zaman ekleri vb.) soru ekine bitişik yazılır.