Yeryüzünün tamamının ya da bir parçasının, kuş bakışı görünüşünün belli bir ölçeğe göre küçültülerek yüzey üzerine aktarılmasına harita denir. Coğrafyanın konusunu oluşturan doğal, beşeri ve ekonomik olayların yeryüzündeki coğrafi dağılışını göstermek için haritalar kullanılır. Harita bilimine kartografya denir.

Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için:
1. Harita, tam tepeden (kuş bakışı görünümle) çizilmelidir.
2. Ölçek kullanılmalıdır.
3. Çizimin bir yüzey üzerine aktarılması gerekmektedir.

Plan: Ölçeği 1/20.000’e kadar olan, en ayrıntılı haritalardır. Çiziliş yöntemleri bakımından harita ile aynı olan planlar, kullanım alanları bakımından haritalardan farklılaşır. Daha çok şehir, inşaat, bina yerleşimi,
tesisat gibi unsurları göstermek için kullanılır.

Kroki: Bir yerin kuş bakışı görüntüsünün ölçeksiz olarak, kaba taslak biçimde çizilmesidir.

Harita Elemanları

Başlık: Haritanın kullanım amacını ve konusunu ifade eder. (Türkiye Fiziki Haritası gibi)

Ölçek: Haritalardaki küçültme oranını ifade eder.

Coğrafi Koordinatlar: Çizilen alanın enlem ve boylam değerlerini ifade eder.

Yön oku: Haritanın yönünü belirtir. Daima kuzeyi gösterir.

Lejant: Haritada kullanılan simgelerin anlamını belirtir.

Soru: Coğrafya öğretmeni, öğrencilerden atlaslarındaki Avrupa haritası ile Türkiye haritasını incelemelerini istemiştir. Aynı büyüklükteki sayfalara çizilen haritaları inceleyen Metin, haritaların benzerliklerini ve farklılıklarını aşağıdaki şekilde not almıştır.
1. Her iki harita da kuş bakışı görünüşe göre çizilmiştir.
2. Avrupa haritasındaki ayrıntılar daha fazladır.
3. Her iki haritanın ölçekleri farklıdır.
4. Trakya Yarımadası, Türkiye haritasında daha küçük gösterilmiştir.
Buna göre, Metin’in defterine numaralandırarak yazdığı notlardan hangileri yanlıştır?

Soru: I. Kaliteli hava fotoğrafları ya da uydu görüntüleri temin edilir ve görüntüler bilgisayar ortamına aktarılır.
II. Görüntülerdeki noktalara ait renk ve dokuların, hangi coğrafi özelliği yansıttığı bilgisayara veri olarak girilir.
III. Merkezlerin arasındaki yerel saat farkları hesaplanarak, Güneş’in ne kadar süre arayla battığı belirlenir.
IV. işlevleri tanımlanan veriler bilgisayar tarafından analiz edilir.
V. Benzer işlemler yapılarak tek bir görüntüden pek çok farklı harita elde edilir.
Yukarıda numaralandırılan durumlardan hangisi, Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin (CBS) oluşturulması sırasında takip edilen aşamalardan biri değildir?

Soru: Dünya haritalarının çiziminde alan, açı ve şekil bozulmalarını azaltmak amacıyla silindirik, düzlem ve konik gibi isimlerle bilinen projeksiyon yöntemleri kullanılmaktadır. Buna göre, harita çizimlerinde çeşitli projeksiyonların kullanılmasını zorunlu kılan temel neden aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yer şekillerinin engebeli olması
B) Dünya’nın yuvarlak olması
C) Harita ölçeklerinin farklı olması
D) Kuş bakışı görünümün tam olarak sağlanamaması
E) Çizilen haritaların boyutlarının farklı olması


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar