19.yy’da Osmanlı Devleti Dağılma ve Parçalanma dönemine girmiştir. Bu dönemde Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip edememiştir. Sanayi Devrimi’nin Avrupa’da ortaya çıkması buna bağlı olarak devletler arasında sömürgecilik yarışı başlamıştır. Bunun ardından 1789’da meydana gelen Fransız İhtilali ve sonrasında meydana gelen milliyetçilik akımı çok uluslu devletleri derinden etkilemiştir. Diğer yandan, önceki dönemlerde verilmiş olan kapitülasyonlar da Osmanlı ekonomisinin çökmesine neden olan diğer etkendi. Ekonomisini düzeltemeyen Osmanlı Devleti Avrupa’dan borç para aldı ancak ilerleyen dönemlerde bu borçlarını ödeyemedi. Bunun üzerine Avrupalı devletler Düyun-u Umumiye İdaresi’ni (Genel Borçlar İdaresi) kurarak Osmanlı ekonomisini denetim altına aldılar. Bu durum, Osmanlının ekonomik bağımsızlığının zedelenmesine yol açtı. İmparatorluk özelliğine sahip Osmanlı Devleti bünyesindeki Balkan ulusları ayaklanmaya başladığı gibi sömürge arayışı içindeki devletler Osmanlının Afrika’daki topraklarını işgal etmeye başlamışlardır, Meydana gelen bu gelişmeler karşısında Osmanlı Devleti’ni dağılmaktan ve parçalamaktan kurtarmak için bazı fikir akımları ortaya atılmıştır.

Osmanlıcılık: Osmanlı Devleti bünyesinde yaşayan, değişik din ve dilden olan halkları Osmanlı bilinciyle ortak bir noktada toplayarak birleştirmeye yönelmiş, böylelikle milliyetçilikten kaynaklanan azınlık ayaklanmalarının ve Avrupalı devletlerin iç işlerimize karışması önlenmiş olacaktır. Bu akım Osmanlıda I. ve II. Meşrutiyetin yayınlanmasına sebep olmuştur.

Ümmetçilik (İslamcılık): Osmanlıcılık fikrine karşı I. Meşrutiyeti kaldırıldıktan sonra II. Abdülhamit, İslamcılık fikrine destek vermiştir. Devletin kurtarılmasının İslamla gerçekleşeceğini savunan bir grup içinden bir kısım İslamcılar bütün Müslümanları halife önderliğinde birleştirerek İslam imparatorluğu kurmayı ve Osmanlı imparatorluğu çatısı altında birleştirmeyi hedefleyen ümmetçilik fikrini ortaya atmışlardır. Ancak bu fikir I. Dünya Savaşı sırasında Arapların, İngilizlerle birlikte Osmanlıya karşı olması yüzünden geçerliliğini kaybetmiştir.

Turancılık (Türkçülük): ll. Meşrutiyet döneminde çıkan bu fikir dünyadaki bütün Türkleri Osmanlı bayrağının altında toplamaya yöneliktir.

Batıcılık: Osmanlı Devleti’nin çöküş dönemine girmesini Batı bilim ve tekniğinden uzak kalma nedenlerine bağlayan bu fikir, çöküşü önlemeye yönelik olarak da Batı bilim ve tekniğine yönelmeyi önermişse de köklü batıcılık yerine yüzeysellikten ileriye gidememiştir. II. Meşrutiyet döneminde kendini göstermiştir.


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar