Bir demir silindirin üzerine dışı yalıtkan olan telleri sardığımızda bobin elde ederiz. Bu bobinin telinin uçlarına bir pil bağladığımızda telden akım geçmeye başlar. Akımın manyetik etkisinden dolayı bobinin içinde ve dışında manyetik alan oluşur. Demir silindir manyetik alanın etkisiyle mıknatıslık özelliği kazanır. Demir çubuk, etrafındaki manyetik maddeleri çekmeye başlar. Bu şekilde elektrik akımı yardımıyla elde edilen mıknatısa elektromıknatıs denir.
Elektromıknatısın Çekim Gücü
Bir elektromıknatısın çekim gücü;
- Bobinden geçen akımın şiddeti ile doğru orantılıdır.
- Bobinin sarım sayısı ile doğru orantılıdır.
- Bobinin sarıldığı yerin uzunluğu ile ters orantılıdır.
- Birim uzunluktaki sarım sayısıyla doğru orantılıdır.
Şekil I deki elektromıknatısta diğer özellikleri sabit kalıp sarım sayısı azaltılırsa elektromıknatısın gücü azalır ve daha az çivi çektiği gözlenir.
Şekil II deki elektromıknatısta diğer özellikleri sabit kalıp pil sayısı artırıldığında akım arttığından dolayı elektromıknatısın gücü artar ve daha fazla çivi çeker.
Elektromıknatısın Kullanıldığı Yerler
Elektromıknatıs bobinden akım geçiyorsa oluşur, akım kesilince mıknatıslık gider. Bunun için gerekli görüldüğünde akım verilip mıknatıs özelliği kazandırılır. Gerekli zamanda akım kesilerek mıknatıslık yok edilir. Bundan dolayı metal fabrikalarında ve hurdalıklarda taşınması gereken metalleri taşımada kullanılır.
Elektromıknatıs kapı zillerinde zilin tokmağını çekip bırakmak için kullanılır. Düğmeye basılınca akım verilir. Elektromıknatıs tokmağı çeker. Bu sırada devre akı- mı kesilir. Elektromıknatıs tokmağı bırakır. Tekrar akım geçer ve bu şekilde tokmak sürekli çana vurur.
Elektromıknatıs kapı otomatiklerinde, hırsız alarmlarında, kontaktörlerde, sigorta tertibatında kullanılır.
